­ NAMAZ GECESİ | Kültür Portalı

Namaz Gecesi - Manisa

Gelenekler-Görenekler

Namaz veya Çıtır Pıtır Gecesi, Manisa’da Regâib gecesine verilen isimdir. Efsaneye göre Saruhan Bey yönetimindeki Türk ordusu Manisa’yı bu gecede fethetmiştir. Saruhan Bey, Bizanslılardan Manisa’yı almak üzere şehrin doğusunda askerleriyle mevzilenmiştir. Karanlık basınca, keçilerin boynuzlarına mum yaktırıp, onları üç yönden Manisa Kalesi üzerine sürmüş. Bizanslılar kalenin doğu kapısını açmışlar ve iki ordunun askerleri Kırtık’ta gece boyunca çarpışmışlar. Sabaha karşı Bizanslılar batıya doğru kaçmaya başlamış, Türk askerleri de onları kovalıyormuş. Bu sırada horozlar ötmeye başlamış, Türk askerleri takibi bırakmışlar. Horoz sesinin duyulduğu yere o günden bugüne “Horozköy”, Bizanslıların kırıldığı yere de “Kırtık” denilmiş. O günden sonra Manisa’da Namaz Gecesi (Regaip Kandili) hep bir fetih yıldönümü olarak kutlanmıştır. 

Namaz gecesinin en önemli iki unsuru fener ve içindeki mumdur, çünkü Manisa mum sayesinde fethedilmiştir. Bu fenerlerin en küçüğü yarım, en büyüğü ise bir buçuk metreden uzun olup dört şerefeliye kadar çıkardı. Çocuk sayısına göre alınıp eve getirilen mum, misafir odasının bir köşesinde bir yıldan beri duvarda asılı duran eski mumun yerine asılırdı. Her çocuk kendi mumunu yere düşüp kırılmasın diye koruyup gözetirdi. Yalnız namaz gecesine mahsus olan susamlı helva bir lokmalık olur; eve iki kese halinde getirilen bu helva kandil akşamı çocuklara dağıtılır, diğer kese ailece yenirdi. Kandil günü nişanlı delikanlılar kız evine hediye gönderirdi. Bu hediyeler iki tepsi halinde düzenlenirdi. Birinci tepside aile tarafından özel olarak yaptırılmış kağıttan renkli çiçekler ve küçük aynalarla süslenmiş, adam boyunda ve üç şerefeli bir fener, ayna, etrafı yeşil ve kırmızı şekerlerden yapılmış yapraklarla süslü susamlı helva ve maytaplar bulunurdu. İkinci tepside ise elbiselik kumaş, terlik, çorap, kolonya vs. bulunan bu tepsiler jelatin ile kaplı olup kurdele ve çiçeklerle süslenirlerdi. Gece erkek tarafı kız tarafına gider, kandil tebriğinden sonra nişanlılar erkek tarafının gönderdiği maytapları beraberce patlatırdı. Gönderilen kandil feneri kız evinin tavanına asılır, bir sonraki kandilde de mumu ateşlenerek yakılırdı.

Gece tüm Manisa mevlidden sonra sokağa çıkar, tüfek ve tabancalar atılır, çocuklar maytap ve çıtır pıtır patlatırlar, fenerler yakılır, yatırlarda yüzlerce mum yakılırdı. Gecenin geç saatlerinde bir sene önceki Regaib Kandili'nde tavana asılan mumlar indirilir, hepsi sokağın ortasında toplanarak mumları yakılır ve “hayırlı senelere” denilerek evlere dönülürdü. Yeni alınan mumlar ise bir sonraki Regaib Kandiline kadar tavanda asılı durur, anne ve babalar fenerin Allah’ı zikrettiğini söylerdi.

Kaynak: - Pehlivan, G. (2012). Manisa Şehrinde Evliya Kültü. İzmir : Tibyan Yayıncılık. - Manisa Valiliği. (2012). Manisa Rehberi 2012. Manisa: Manisa Valiliği Yayınları.

Görüntülenme Sayısı : 2623    Eklenme Tarihi : 29 Nisan 2014 Salı    Güncellenme Tarihi : 21 Aralık 2020 Pazartesi