­ ARTVİN EVLİLİK GELENEKLERİ / NİŞAN DEĞİŞTİRME | Kültür Portalı

Artvin Evlilik Gelenekleri / Nişan Değiştirme - Artvin

Gelenekler-Görenekler

Nişanla ilgili tören, kız evinde yapılır. Törenden önce, kız ve oğlan tarafları nişan için gerekli eşyaları alıp birer heybe ya da bavul hazırlarlar. Buna ''nişan hegbası'' ya da ''nişan bavulu'' denir. Oğlan tarafı kıza, söz kesiminde istenen takılarla birlikte, elbiselik yün kumaş, yün manto, yün eşarp, yün atkı, ayakkabı ve mendil alır. Buna ''yolluk'' denir. Yolluklar genellikle anne ve babaya elbiselik kumaş, erkek kardeşlere gömlek ve ayakkabı, kız kardeşlere elbiselik kumaş, diğer akrabalara da çorap, mendil ve tülbent olur. Anneye alınan yolluğa ''süt hakkı'' denir. Yolluklar genellikle gelin almaya giderken götürülür. Kız tarafı da oğlana, altın yüzük, çorap, gömlek, saat, şapka, para kesesi (içine para konur), tarak, ayna, şeker, kolonya gibi eşyalar alır.

Nişana, kız ve oğlan tarafının yakını olan erkekler çağrılır. Yakın akrabalardan birkaç kadın da katılabilir. Nişan ya da düğün için oğlan evinden kız evine gelenlere "makar'' denir. Belirlenen bir akşam, makar kız evine gelir. Kadınlar ve erkekler ayrı odalara alınır. Kız evi makara önce kahve, sonra yemek verir. Yemekten sonra erkekler sohbete başlar. Kız babası makara: ''Nereden geliyorsunuz, nereye gidiyorsunuz ki buraya uğradınız?" diye şaka yollu sorar. Onlar da: ''Sizinlen bir hayırlı işimiz vardır, ona sebep uğradık.'' derler. Oğlan tarafı, getirdiği nişan takımını kız tarafının vekiline, kızın ağabeyine verir. O da getirilen hediyeleri tek tek çıkarıp gösterir. Hediyeleri gösterme işi bitince kızın ağabeyine: ''Hayde bavulu kaldır.'' derler. O da: ''Kalkmıyor, çok ağır.'' der. Oğlan babası bahşiş verir. Bahşişi yeterli bulursa kaldırır.

Kız tarafı da hazırladığı nişan takımını oğlan tarafının vekiline verir, bahşiş alır. Kız tarafının getirdiği nişan da tek tek gösterilir. Böylece ''nişan değiştirme'' adeti yapılmış olur. Dünürler birbirini kutlar, hayırlı uğurlu olmasını dilerler. Nişan değiştirildikten sonra şerbet içilir. Bir tabla dolaştırılıp geline bahşiş toplanır. Bahşişten sonra, oğlanın yakın akrabası olmayan davetliler izin isteyip kalkarlar. Oğlan babası: ''Biz gelinimizi, evladımızı görmek istiyoruz'' der. Gelin bezenir. Yüzü örtülü olarak, çok yakını olan bir kadın (annesi dışında) ya da erkek yanında odaya gelir. Üç kez temenna alır. Kaynata, gelinin başına bir örtü örtüp yüzünü açar, bahşişini verir. Gelin, önce kaynatanın, sonra odada bulunanların elini öper. Geri geri giderek kapının yanında durur. Kaynata: ''Kızım sana izin, git bir dolaş da gel.'' deyince gelin çıkar. Konuklara kahve yapıp getirir. Kayınpederden başlayarak dağıtır. Kahve içilene kadar ayakta bekler. İçenler, kahve tabaklarına bahşiş koyarlar. Kaynata, gelini getiren kişiye de bahşiş verir. Gelin fincanları alır, geri geri giderek odadan çıkar. Böylece nişan töreni biter.

Kaynak: Artvin İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Görüntülenme Sayısı : 26375    Eklenme Tarihi : 01 Mart 2013 Cuma    Güncellenme Tarihi : 28 Kasım 2023 Salı