Mali durumlarının elvermemesi sebebi ile uzun yıllardan beri ustalık peştemalini kuşanamayan, yani gerçek sanatkar sıfatına ulaşamayan ustaların, birkaç tanesi kavilleşirler. Noksan sıfatlardan çıkıp, gerçek usta olma kararına varırlar; bu kararlarını, yiğitbaşılarına bildiriler, beraberce, peştamal kuşanma, bir adı da pilav yedirme gününü ve yerini kararlaştırırlardı. O gün için yiğitbaşılar, odabaşıları aracılığı ile şehrin kaymakamı, kadısı, müftisi vs. gibi büyük memurları, büyük hocaları ve şehrin ileri gelen ,eşraf ve ağları ile dabak, papuç ve yemeni sanatının ustalarını tümü ile bunların kalfaları da dahil olmak üzere hepsi, peştamal kuşanma törenine davet olunurlardı. Ayrıca, peştamal kuşanacak ustalar da, kendi akraba ve dostlarını bu törene çağırırlardı.

Bu usta pilavı yedirme günü, sebzelerin bollaştığı, koyunların yağlandığı, yaz aylarından birinde olurdu. Kalabalığın çokluğu sebebiyle de münasip büyüklükte bir dost bahçesinde yapılırdı. O gün sabahın erken saatlerinde bahçe hazırlıkları başlardı. Bir veya birden fazla koyunlar kesilerek hazır edilir, çeşitli yemekler için kaplar ve diğer yemek müştemilatı hazır edilmiş olurdu. Bahçenin kuytu bir köşesinde ön taraflara,hasır ve çullar gerilmek suretiyle bir mutfak yeri hazırlanırdı. Bu hazırlanan mutfakta yemek kazanları çatma ocaklara yerleştirilirdi. Yemekler kaynamaya başladığı sırada, büyük bir bakır leğen içerisinde de ev helvası yapılmaya başlanırdı. Öğle namazından sonra davetliler yavaş yavaş gelmeye başlarlar, yavaştan tatlı sohbetler yapılır, nüktedan ve nekre ustalar dinlenirdi. İkindi namazı büyük bir cemaatle kılındıktan sonra, yiğitbaşısı, yanına sanatkarlardan birkaç kişi ve birde hoca alarak, yemeklerin pişirildiği yere vararak, kazanlardaki yemek çeşitlerinden tabaklara birer parça alıp, tadına bakarlar, “Çok iyi olmuş, elinize sağlık” gibi sözlerle ahçı kadının gönlünü hoş ederlerdi. Bu arada hoca da ellerini açarak ayakta bir dua okur oradakiler de hep birden “Amin” derlerdi.

Yemeklerin tadına bakan yiğitbaşı ekibi, ahçı kadına bir miktar bahşiş verirlerdi. Yiğitbaşı yemek yerinden ayrılırken “haydin hazırlanın” sözünü söyleyerek, misafirler arasındaki kendi yerine dönerdi. Bu arada da sofra hazırlıkları başlamış olurdu. Çayırların üzerine yer yer sumatlar yayılır, kalburüstü misafirlerin sumatlarının yanına, dolayı peşkir denilen, uzun peçeteler dolandırılırdı. Yiğitbaşılar da, bu ağır misafirlerin yanlarında yer alırlar ve başka, dabakların yiğitbaşısı ki, daha önce de belirttiğimiz gibi bu yiğitbaşı, baş yiğitbaşı sayılırdı. Daha sonra yaşlılık hesabına göre diğer yiğitbaşılar sofradaki yerlerine otururlardı. Büyük taslarla yemekler dağıtılmaya başlanılır, misafirler,sofraya buyur edilirler, 10-12 şer kişilikler halinde sofraların etrafına toplanılarak, yemekler yenmeye başlanılırdı.

Önce, her sofraya, üç bakır tas içerisinde, toyga çorbası sonra, patlıcanlı kebap, yanına ayran veya hoşaf ile etli pilav; ardından da helva gelirdi. Yemekler yenilip, ağır misafirlere kahveler ikram edildikten sonra, usta olacaklara peştamal kuşatma töreni başlardı. Peştamal kuşanacak olan her usta, evvelden hazırladığı Halep, Şam işi, ipekli ve sim işlemeli peştemallerını bir bohça içine sararak,önceden bahçeye getirmiş olurlardı. Peştemal kuşanacak olanlardan üç-beş kişi usulden olarak, yanlarına bir de, pir çırağı adı verilen, hali vakti yerinde olmayan, fakir bir ustayı da alırlardı. Bu pir çırağı, masraflara karıştırılmaz, varlıklı arkadaşlarının arasında peştamal kuşanmaya hazırlanırdı. Pabuççuların ve yemenicilerin yiğitbaşıları ve odabaşıları yerinden kalkarak, elli veya yüz metre geride bekleşen peştamal kuşanacak ustaların yanlarına varırlar, bu peştamal kuşanacaklar, birkaç kişi iseler, yiğitbaşı bunları tek sıra halinde  kendisinin arkasında sıraya dizer, odabaşısı da yan taraflarında olduğu halde hepsinin ellerinin göbek üstünde, toplantı yerine doğru yürüyüşe geçerler; ustaların peştemallerini de arkalarından başkaları getirilerdi. Toplantı yerine yaklaşıldığında, yiğitbaşı, bir adım atar ve durur, kalabalığa hitaben “Esselamü Aleyküm Ehl-i Şeriat” der ve tekrar bir adım atar ve durur “ve Esselamü Aleyküm Ehl-i Tarikat” der, bundan sonra tekrar bir adım atar ve durur “Esselamü Aleyküm Ehl-i Marifet”, dördüncü defa da aynı hareketleri yaparak “Esselamü Aleyküm Ehli hakikat” dedikten sonra, şu sözleri söylerdi: "Gök kubbe altında,çayır çimen üstünde, erenler meydanında, peştamal kuşanmaya şayeste,dualarınıza muhtaç ???............adet ,fukaranız usta, zuhura ve huzura gelmiştir.”

Yiğit başı bu sözleri söyledikten sonra baş yiğit başı, oturduğu yerden kalkar, peştamal kuşanacak ustaların yanına gelir, ön sıradaki ustanın peştemalini alıp tekbir getirmeye başlar ve tekbiri tamamlayana kadar peştamali  ustanın belinde önden arkaya, arkadan öne dolandırır ve bir düğümle bağlar. İki kere daha tekbir getirerek, üç düğümle kuşak bağlama işini bitirir. Geride bekliyen ustalara da aynı merasimle peştemallarını kuşatır. Peştemal kuşanan ustalar, baş yiğitbaşı ve yiğitbaşılarının ellerini öperler. Bu arada bir hafız Kur’an’dan bir aşır okur, bir hoca da dua yapar, duadan sonra amin denilir.

Artık tören sona ermiştir. Misafirler, yiğitbaşıdan izin alarak yavaş yavaş dağılırlar. Peştemalın üç düğümle bağlanmasının hikmeti şudur: Düğümlerden ilki Allah’ın birliğine, ikincisi Cebrail’in Melek olduğuna, üçüncüsü de Hz. Peygamber’in Hak Peygamber olduğuna işarettir. Ayrıca Ramazan ve Kurban bayramlarında; debbağlar ve kunduracılar, bir araya toplanırlar, Kur’an okuyup dua ettikten sonra , yeni dikilen bir ayakkabı, toplantıda hazır bulunanların önünde dolaştırılır, herkes ayakkabının içine bir miktar para atar; toplanan bu paralar, ayakkabı içinde, yiğitbaşının önüne konulur, yiğitbaşı bu paraları uygun yerlere sadaka olarak dağıtır veya kendisi alır yahut da toplayana, sende kalsın münasip olanlara dağıt diye talimat verir.

Kaynak: Karaman Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2005)Karaman Tarihi ve Kültürü 7(7),1-118 Kaynak:http://www.karamankulturturizm.gov.tr adresinden, 23 Mart 2013 tarihinde alınmıştır.