­ DEMİRCİLİK | Kültür Portalı

Demircilik - Elazığ

El Sanatları

Kancalar, zincirler, tarım araçları ve benzeri metal yapılı eşya ile demir ve benzeri maden parçalarını el ve iş tezgâhları yardımı ile bükerek, döverek veya kalıpla biçimlendirerek işleyen ve onaran kişiye demirci denir. Yüzyıllardır hatta bin yıllardır sürdürülen sıcak demircilik zanaatı da yok olmak üzere... Makineleşmenin başlaması ile el emeği ile yapılan sıcak demir dövme zanaatı büyük zarar görmüştür. Bu zanaata yıllarını veren büyük ustaların bazıları mesleğini sürdürse de birçoğu dükkânlarını kapatmıştır. Ama yine de sıcak demir dövücülüğüne büyük ihtiyaç vardır. Mesela iyi bir balta yapmak için onun ağzını iyice dövüp işlenmesi gereklidir.

Demircilik mesleği kendi içinde dallara ayrılmaktadır.

  • Kara demircilik: balta, kazma, orak, saban, çapa, keser, dirgen vb. işlerin yapıldığı bu alana girmektedir.
  • Nal-Mıhçılık: Sığır, manda, at, eşek nal ve mıhları gibi ürünler bu ustalar tarafından yapılır.
  • Soğuk Demircilik: Nal, mıh dövme, at, eşek ve katır nalı kesmek ve bunları dövmek bu alana girer.
  • Çilingir: Kilit, tabanca, tüfek ve bunları aksamı ile tamiri, kaşağı ve anahtar gibi ürünler yapılır.
  • Tamircilik ve İnşaat Demirciliği: Mesleğin bu dalı, son dönemde karşımıza çıkmaktadır. Traktör tamiri, otomobil ve motorlu taşıt parçaları ve tamiri, inşaat demirleri, kapı, pencere ve duvar demirleri ve kaynak işleri bu alanın işleridir.

Sıcak demirci atölyede ve ayakta çalışır. Çalışma ortamı çok sıcak, gürültülü ve kısmen kirlidir. Kişi çalışırken bağımsızdır. Müşterilerle ve diğer çalışanlarla kısa süreli iletişim dışında genellikle alet ve makinelerle ilgilidir.

Demircilikte kendine has kıyafetler vardır. Çırak dizlerine kadar uzanan meşin ya da bezden bir önlük giyer. Kalfa ayaklarına kadar uzanan meşin giyer ve ayaklarının üzerinde “ayaklık” denilen meşin de bulunur. Usta ise göğüsten ayaklara kadar uzanan meşin giyer. Görüldüğü gibi demircilik mesleğinde giyilen kıyafet işyerindeki derece ve görevleri de belirtmektedir.

Demircilik mesleğinin önemli özelliklerinden biri de her demirci esnafının kendine has bir sembolünün bulunmasıdır. Geçmişten günümüze kadar sürmekte olan bu gelenek bir malın kalitesinin ve hangi usta tarafından yapıldığının simgesi olması açısından önem taşımaktadır.

Kullanılan Alet Ve Malzemeler: Tav araçları, Çekiçler, Varyoslar, Kısaçlar, Örs ve altlığı, Delikli pleyt, Yığma pleyt, Demirci konisi, Şahmerdan (hava çekiçleri),Presler, Ölçü aletleri (çap kumpası, metre, mastar ve şablonlar), Testere tezgahı ve profil makas tezgahı.

Görüntülenme Sayısı : 21841    Eklenme Tarihi : 19 Şubat 2013 Salı    Güncellenme Tarihi : 08 Eylül 2020 Salı