Oynayanlara ve adı geçen bölgede yaşayanlara göre, bu ad, teke adı verilen erkek keçinin hareketlerini yansıtmasından dolayı verilmiştir. Zortlatma; sıçrama, hoplama anlamına gelir. Oyunun sekme, arkaya hızla dönerek yürüyüp kaçma, direnme ve korku dolu ani sıçramalar gibi figürleri tekenin hareketleri ile büyük bir benzerlik gösterir. 9/8’lik usulün sanat müziğindeki aksak ve raks aksağı olarak bilinen şeklinin 9/16’lık türevi Teke Zortlatması'nın en belirgin unsurudur. Teke Zortlatması’nın doğuş yeri, Yörüklerin yaşadığı dağlık yörelerdir. Çok hareketli, hafif sıçranarak oynanan bir oyundur.

Sonbahar mevsimi tekelerin çiftleşme zamanıdır. Bu mevsimde sürü içindeki tekeler, dişilerine kur yaparak, hoplarlar, zıplarlar. Taştan taşa ritmik hareketlerle, coşku içinde zıplayan tekeyi gören çoban da, bu hareketlere kendini kaptırarak, o da sürüdeki tekelerin hoplayıp zıplamalarına uygun bir ritimle hoplayıp zıplamaya başlar. Sekerek, taşlarda sesler çıkararak yapılan bu zıplayışlara, sonraları bir müzik de uydurulur. Bu müzik ve dans daha sonraları daha da geliştirilerek Teke Zortlatmaları ortaya çıkmıştır. Ayaklarla topuk vurma, diz çökme, yalpa yapma hareketleri oyunun ana devinimleridir.

Bu oyun iki bölümden oluşmaktadır. Oyuna başlamadan önce bölgede guval denilen bir kaval havası çalınır. Bir uzun hava olan guval, ezgi ile karışık söyleyişi ve ağlayışı yansıtan bir ağıttır. Isparta çevresindeki Yörüklerde Garip, Kerem, Afşar ve ninniler guval olarak okunur. Guvaldan sonra çok hızlı bir ritimle asıl zortlatmalara geçilir. Başlangıç havası “Teke dağlarım duman bürüdü” sözleri ile başlar. İkinci faslın ilk oyunu ise “Ardıcın iyisi özünden olur”dur. Ağırlama kısmının bulunmadığı teke zortlatmalarında ‘yeldirme veya yelleme’de oyun başlar. Kollu, kolsuz, sağ kol havada yürümelerle, sol kol havada iken çökme ve el çırpma bittikten sonra hoplatmaya geçilerek hızlı bir şekilde bu figürler tekrar edilir.

Kaynak: Dünden Bugüne Antalya, Antalya Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, Antalya 2012.