­ YEMENİ / ÇAPULA | Kültür Portalı

Yemeni / Çapula - Tokat

El Sanatları

Her sanatın bir piri olduğu gibi yemeniciliğin de pirinin Yemen'den gelen Yemen Ekber olduğunu, araştırma çalışması yapılan yemeni ustası Süreyya VAHİTOĞLU ve kardeşi Dabak Sami VAHİTOĞLU söylemektedir. Ata mesleği olan yemeniciliğin günümüze kadar sürdürülmesini sağlayan usta bu mesleğin Peygamberimiz ve onun akrabalarından kalma bir meslek olduğunu kazançlarının helal olmasından dolayı evvelden Hicaz'a giden hacıların paralarını dabak, hamamcı ve hamaldan değiştirdiklerini ve değiştirilen para ile hac farizasını yerine getirdiklerini, ayrıca yemeninin yöremizde çarıktan sonra yaklaşık 100 yıldır kullanıldığını ifade etmişlerdir.

Dabakhaneden alınan işlenmiş manda derisi endazeye göre köselesi çiftleme kesilir. Yüzleri ise yine endazeye göre sığır ve keçi derisinden kesilerek sayası-yüzü makinede dikilir, ayrıca koyun derisinden olan meşin sığır derisinin iç tarafına yapıştırılarak dikilir. Daha sonra makinede dikilmiş olan saya alt köseleye mumlu iplikle ters yüzünden oltan tekniği ile dikilir ve döndürme ağacı ile döndürüldükten sonra önceden hazırlanmış olan kalıplara çekilir, muşta ile çekiçlenerek düzeltilir. Kalıplı halde iken kayım taşı ile (ırmaklarda bulunan kaygan taş) tabanı düzlenir. Kıyı bıçağı ve kıyı kemiği ile beraber kullanılarak kenarları kesilerek düzlenir ve kurumaya bırakılır. Daha sonra lastik veya köseleden isteğe göre kalın veya ince olmak üzere taban ökçesi çivi ile çakıldıktan sonra kalıptan çıkarılır. Kösele ile sayanın arası mumlu iplik kullanılarak tığ ve iğne ile kıylanır ve cilalandıktan sonra kullanıma hazır hale getirilir.

Görüntülenme Sayısı : 1335    Eklenme Tarihi : 14 Şubat 2013 Perşembe    Güncellenme Tarihi : 15 Aralık 2021 Çarşamba