­ SULTAN ORHAN CAMİ | Kültür Portalı
  1. Anıtlar
  2. BURSA
  3. Türkiye
  4. Anasayfa

Kültür Envanteri Anıt

Sultan Orhan Cami - Bursa

Kimlik
Adı Sultan Orhan Cami
Envanter No A111
Harita No 27PIa
Mah. Köy - Mevkii Merkez Osmangazi İlçesi Orhanbey Mahallesi
Adres Büyükşehir Belediye Binası Yanı Osmangazi/Bursa
Pafta 18
Ada 1040
Parsel 1
Koruma Durumu
Koruma Derecesi - Anıtsal 1
Koruma Derecesi - Çevresel
Koruma Derecesi - Aykırı
Bugünkü Sahibi
Bakımından Sorumlu Olması Gereken Kuruluş Vakıflar Genel Müdürlüğü
Diğer Özellikler
Yaptıran Orhan Bey
Yapım Tarihi 1339
Yapan -
Kültür Dönemi Osmanlı
Kitabe Var.
Vakfiye Var.
Genel Tanım Ters T planlı camilerden olan Orhan Camisi’nin giriş eyvanın üzeri ufak bir kubbeyle, eyvanın iki yanında odaların üzeri ise tonozla örtülüdür. Cami’nin ana ibadet mekanının üzerinde sekizgen kasnağa oturan iki kubbe ile yandaki eyvanların üzerinde daha küçük kubbeler bulunmaktadır. Duvarları üç sıra tuğla ve bir sıra kesme taş ile örülen son cemaat bölümünün önünde kesme taştan yapılmış altı adet ayak, sivri tuğla kemerlerle birbirine bağlanmıştır.
Kullanım Durumu
Koruma Durumu
Taşıyıcı Yapı
Üst Yapı
Dış Yapı
Süsleme Elemanları
Rutubet
Ayrıntılı Tanımı
Yapılan Onarımlar Karamanoğlu Mehmed Bey tarafından 1413 yılında yaktırılmış, Çelebi Sultan Mehmed döneminde 1417 yılında onarılmıştır. 1855 depreminde büyük ölçüde tahrip olan Cami birkaç kez tamir edilmiş, 1904 yılında Vali Reşid Paşa dönemindeki tamir sırasında daha önce bulunmayan doğu kapısı açılmıştır.
Ayrıntılı Tanımı 1326 Yılında Orhan Gazi Bursa’yı aldığında kent, Kale içindeki yerleşmeden ibaretti. Daha sonraki Osmanlı sultanlarının da benimsediği bir kentleşme modeli ilk kez Sultan Orhan tarafından 1339 yılında uygulanmış ve kent duvarlarının dışında, o dönemde Çakır hamam’dan Set başına kadar uzanan geniş Gökdere yatağının fundalık ve bataklık zemininde cami, medrese, imaret, hamam ve handan (bedesten) oluşan bir külliye yaptırılmıştır. Etrafı surlarla çevrilen ve dışarıya iki kapı açılan bu alan, günümüzdeki Kapalı Çarşı’nın çekirdeğini oluşturmaktadır. O dönemde bu bölge ıssızdır ki, ikindiden sonra buraya gitmek isteyenlerin tereddüt ettikleri belirtilmektedir. Sultan Orhan’ın kentteki Müslüman nüfusu arttırmak amacıyla Anadolu’dan getirilen Türk boylarına yer hazırlamak üzere Kale duvarları dışında yaptırmış olduğu bu külliyenin çevresinde zamanla konut alanları gelişmiştir. Orhan külliyesinin içindeki caminin kapısı üzerindeki kitabede, binanın 1339 yılında Orhan Gazi tarafından yaptırıldığı, Karamanoğlu Mehmed Bey tarafından 1413 yılında yaktırıldığı, Çelebi Sultan Mehmed döneminde 1417 yılında onarıldığı belirtilmektedir. Ters T planlı camilerden olan Orhan Camisi’nin giriş eyvanın üzeri ufak bir kubbeyle, eyvanın iki yanında odaların üzeri ise tonozla örtülüdür. Cami’nin ana ibadet mekanının üzerinde sekizgen kasnağa oturan iki kubbe ile yandaki eyvanların üzerinde daha küçük kubbeler bulunmaktadır. Duvarları üç sıra tuğla ve bir sıra kesme taş ile örülen son cemaat bölümünün önünde kesme taştan yapılmış altı adet ayak, sivri tuğla kemerlerle birbirine bağlanmıştır. Son cemaat yerinin yan cephelerinde ise ana kemerin ortasında, Bizans taklidi başlıkları olan birer sütun kullanılarak ikişer kemer elde edilmiştir. Son cemaat yerinin üzeri ortada üç kubbe, iki yandan tonozla örtülüdür. Duvarları değişik biçimlerde bir araya getirilen moloz taşı ve tuğla (kimi yerde iki sıra tuğla, bir sıra moloz taşı, kimi yerde üç dört sıra moloz taşı, bir sıra tuğla v.b) ile örülen Cami’nin tek minaresi kuzeydoğudadır. Tuğladan yapılmış kirpi saçaklar ve duvarlardaki rozetler binaya özgünlük kazandırmaktadır. Cami avlusundaki şadırvanda mermer duvarların üzeri çinilerle bezenmiş, ahşap çatının üzeri kurşun ile kaplanmıştır. Şadırvanın yanında yer alan ve Eskici Baba Çınarı olarak bilinen ulu çınarın içi boş olan gövdesi uzun süre dükkan olarak kullanılmıştır. Orhan külliyesi bünyesinde, Orhan Camisi yanında yapılan imaret, zaviye ve okul günümüzde mevcut değildir.
Su VAR
Elektrik VAR
Isıtma VAR
Orjinal Kullanım Cami
Bugünkü Kullanımı Cami
Önerilen Kullanım Cami
Tescil Kararı 1977,1978,1981,1986 ve 04.05.1991/1730
Yayın Dizini KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARINI KORUMA KURULU/ BURSA
Ekler
Revizyon

Konum Bilgileri

Görüntülenme Sayısı : 1999    Eklenme Tarihi : 31 Ocak 2013 Perşembe    Güncellenme Tarihi : 15 Eylül 2014 Pazartesi