Ulu Camii - Tokat
Kimlik
| Adı |
Ulu Camii |
| Envanter No |
- |
| Harita No |
- |
| Mah. Köy - Mevkii |
Niksar |
| Adres |
Camii Kebir Mahallesi |
| Pafta |
|
| Ada |
|
| Parsel |
|
Koruma Durumu
| Koruma Derecesi - Anıtsal |
|
| Koruma Derecesi - Çevresel |
|
| Koruma Derecesi - Aykırı |
|
| Bugünkü Sahibi |
|
| Bakımından Sorumlu Olması Gereken Kuruluş |
|
Diğer Özellikler
| Yaptıran |
Çepnizade Hasan Bey |
| Yapım Tarihi |
H.540 - M.1145 |
| Yapan |
|
| Kültür Dönemi |
|
| Kitabe |
|
| Vakfiye |
|
| Genel Tanım |
Cami |
Kullanım Durumu
| Koruma Durumu |
|
| Taşıyıcı Yapı |
|
| Üst Yapı |
|
| Dış Yapı |
|
| Süsleme Elemanları |
|
| Rutubet |
|
Ayrıntılı Tanımı
| Yapılan Onarımlar |
Onarım görmüştür. |
| Ayrıntılı Tanımı |
Cami, Niksar'ın doğu çıkışında, Fatih Sultan Mehmed Caddesi'nin kenarındadır. Kitabesi bulunmayan yapı, Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nde "Melik Gazi Cami" adıyla tanıtılmaktadır. Yöre halkına göre; Nizameddin Yağıbasan'ın saltanat döneminde, Çepnizade Hasan Bey (1145-46) tarafından inşa ettirilmiştir. Danişmendlilerin başkenti olan Niksar'da bu dönemde bir Ulu Cami yapılmış olmalıdır. Kitabesi bulunmamasına rağmen plan özellikleriyle de 12.yy Danişmendli eseridir.
Çok destekli, mihrap önü kubbeli cami plan şemasında inşa edilmiştir. Kuzey-güney doğrultusunda boylamasına dikdörtgen planlı harim, dörder payeden oluşan altışar sıra destek dizisiyle beş sahına ayrılmıştır. Diğerlerinden daha yüksek ve geniş tutulmuş orta sahında, mihrap önü ve orta sahnın kuzeyden itibaren üçüncü bölümü kubbe ile örtülüdür. Diğer bölümler çapraz tonozla örtülmüştür. Mihrap önü kubbesi dıştan onikigen kasnak üzerine oturan külahla kapatılmıştır. Pandantif geçişli diğer kubbe ve çapraz tonozlu bölümlerin üzeri dıştan kiremit kaplı çatıyla kapatılmıştır. Mihrap güney cephenin ortasında dışa çıkıntı yapmaktadır. Taçkapısı kuzey cephede bulunan camide, giriş ve mihrap aynı eksen üzerinde değildir. Kuzey cephede yer alan altı ahşap sütunla taşınan eğimli bir çatıyla örtülü son cemaat yeri, orijinalinde sütunlar üzerine oturan sivri kemerlerle dışa açılmaktaydı. İbadet mekânının doğu cephesi, kuzey köşesi batıya doğru hafif bir kırılma yaparak kuzeydeki duvar ile birleşmiştir. Dışarıdan büyük payandalarla desteklenmiş ibadet mekânı, altı küçük pencere ile aydınlatılmıştır. Batı cephesinin ortasında çokgen kaideli, silindirik gövdeli minare yer almaktadır.
Beden duvarları moloz taşla örülmüş, köşe bağlantılarında yer yer kesme taş kullanılmış cami, bugün taçkapı hariç dıştan tamamen sıvanmıştır. Harimde paye ve kemerlerde düzgün kesme taş kullanılmıştır. Minarenin kaidesi kesme taş, gövdesi tuğla örgülüdür. Orta sahında yer alan ikinci kubbenin göbeğinde ve pandantiflerde 19.yy özelliklerine sahip bitkisel motifli kalemişleri yer almaktadır (Cantay,1980; Çal,1989; Öztürk,1991; Evliya Çelebi,1999; Gündoğdu V.D,2006).
|
| Su |
VAR |
| Elektrik |
VAR |
| Isıtma |
VAR |
| Orjinal Kullanım |
Cami |
| Bugünkü Kullanımı |
Cami |
| Önerilen Kullanım |
Cami |
| Tescil Kararı |
08.09.1978 / A-1274 |
| Yayın Dizini |
|
| Ekler |
|
| Revizyon |
|
Görüntülenme Sayısı :
1229
Eklenme Tarihi :
28 Şubat 2013 Perşembe
Güncellenme Tarihi :
28 Şubat 2013 Perşembe