Osman Ağa, 1883 yılında Giresun’un Hacı Hüseyin Mahallesi’nde doğmuştur. Gençlik yıllarında “zeki, azimli, atılgan” bir kişi olduğundan “ağa” lakabıyla anılmaya başlamıştır. 8 Ekim 1912’de Balkan Savaşı çıktığında ailesi tarafından askerlik bedeli ödendiği halde gönüllü olarak Balkan Savaşı’na katılmıştır. 18 Kasım 1912’de Çorlu civarında Bulgarlara karşı yapılan bir hücumda sağ diz kapağına isabet eden bir şarapnel parçasıyla yaralanmış, doktorların bacağının, kesilmesi gerektiği şeklindeki sözlerine aldırış etmeyerek “uyutulmadan” ameliyat edilmesini istemiştir. Bu ısrar karşısında doktorlar çaresiz Osman Ağa’nın dediğini yapmak zorunda kalmışlardır. Aldığı yaradan dolayı dizini kıramadığı için bütün adım atmak zorunda kalmış, bu haliyle “Topal Osman Ağa” olarak anılmaya başlanmıştır.
Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’na girmesiyle birlikte şehirdeki Pontus Çeteleri’nin karşına çıkan Osman Ağa olmuştur. Osman Ağa, Kafkas cephesinde Teşkilat-ı Mahsusa’nın Doğu cephesinde aktif görev almıştır. Ekim Devrimi’nden sonra 12 Şubat 1918’den itibaren Harşit bölgesinden çekilmekte olan Ruslar’ın peşinden Batum’a ilk giren olmuştur. Osman Ağa Rumların 11 Mayıs’ta Taşkışla denilen Rum okuluna Yunan Kızılhaç bayrağı, 5 Haziran 1919 günü 20 metrelik büyük bir Pontus bayrağı asmaları üzerine asılan bayrakları indirtmiş. 12/13 Temmuz 1919 gecesi Mavridi Köşkü baskınını başarıyla gerçekleştirmişlerdir. Mustafa Kemal Paşa’nın Osman Ağa ve arkadaşları ile yaptığı görüşmeden sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi Riyaset-i Celile Muhafız Bölüğü’nün ilk mangası “Giresunlu uşaklardan” oluşturulmuştur.
Sakarya Savaşı’nda Osman Ağa kumandasında 47. Alay Mangal Tepe taarruzuna katılmıştır. Sakarya Savaşındaki başarılarından dolayı Osman Ağa, başarılarından dolayı kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası verilmiştir. Osman Ağa, Giresunluların millî kahramanıdır. 17 Ocak 1920’de Gedikkaya Gazetesi'ni çıkarmıştır. İmar işlerine önem vermiştir. Belediyenin etrafındaki evleri satın alarak yıktırmıştır. Rıhtım Camisi'nin etrafını tamamen boşaltarak park haline getirmiştir. Osman Ağa, şehre ilk defa otomobil getirtmiştir. Elektrikle aydınlatılması için büyük bir dinamo makine getirmek için girişimlerde bulunmuştur. Mart 1921’de Osmaniye İşçi Ocağı’nı kurmuştur. 1923 yılında vefat eden Osman Ağa'nın cenazesi önce Kale’de Kurban Dede’nin mezarının yanına defnedilir. Daha sonra 1925 yılında Mustafa Kemal Paşa’nın ilgilere verdiği emir üzerine Kale’nin en güzel yerine nakledilmesini ve anıt mezarının yapılmasını sağlamıştır.
Giresun Topal Osman Ağa Anıt Mezarı’na Nasıl Gidilir?
Giresun Kalesi’nde bulunan Topal Osman Ağa Anıt Mezarı’na yaya ulaşımının yanı sıra, şehir merkezinden hareket eden araçlarla (şehir içi kale dolmuşları) ulaşmanız mümkündür.
Kaynak: Giresun İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Giresun Gezilecek Yerler