Isparta’da Hıdrellez bahar bayramı niteliğinde kutlanan mevsimlik bayramlardandır. Yörede yaygın söylenişi Hıdrellez'dir. Hıdrellez Hızır ile İlyas adlarının birleştirilmesinden meydana gelip, yazın başlangıcı sayılan 6 Mayıs (Rumi 23 Nisan) gününe verilen addır. Yörede, Hızır ile İlyas hakkında değişik inanışlar bulunmaktadır:

• Hızır ve İlyas, "Ab-u hayat"ı bulup, içerek, ölümsüzlüğe kavuşmuşlardır. Bunlar, hıdrellez günü görüşürler.
• Hızır karada, İlyas da denizde yaşayan iki ayrı peygamberdir. Bu iki peygamber, uzun süre birbirlerinden ayrı kalmışlar; ancak 6 Mayıs günü birbirlerine kavuşurlar.
• Hızır peygamber ile İlyas peygamberin, Yalvaç’ın bugün "Hıdırlık" adıyla anılan mesirelik yerinde bulunan masa şeklindeki taşın başında buluştuklarına inanılır.

Halk arasında Hızır "darda kalanlara yardımcı olma", "bereket getirme", "gelecekte dilekleri gerçekleştirme" manasında kullanılmaktadır. "Hızır gibi yetişmek", "Hızır babaya adak adamak", "Hıdrellezde buluşalım", "Kul bunalmayınca Hızır yetişmez" gibi deyim ve atasözleri yörede bu anlamlara gelecek şekilde söylenmektedir.

Yörede Hıdırellez’in gelişi toprağın uyanması, suların çağlaması ve bereketin gelmesinden anlaşılmaktadır. Halk, bugünlerde hazırlıklar yaparak mesirelik yerlerde piknik yapmaya, eğlenmeye ve dinlenmeye gider. Hazırlıklara 5 Mayıs günü başlanarak o gün bitirilir. Dilek ve inançlara yönelik olarak yapılan hazırlıkların başında sağlık, bolluk-bereket, kısmet ve şans taleplerine yönelik hazırlıklar başta gelmektedir.

Bahar temizliği olarak evin bütün kısımları ile evin avlusu ve bahçesi temizlenir. O gün en güzel ve temiz elbiseler giyilmek üzere hazırlanılır. Dilek ve inançlara yönelik olarak yapılan hazırlıkların başında sağlık, bolluk-bereket, kısmet ve şans taleplerine yönelik hazırlıklar başta gelmektedir. 5 Mayıs gecesi yapılan bir takım uygulamalar ile bu dilek ve inanışların yerine geleceği kabul edilir. Bu gecede şu âdet ve inanışlar görülür: 

• Isparta’da; Hıdırellez’in kutlandığı hemen her yerde Hıdırellez’in 5 Mayıs gecesi, halk, bahçesindeki ağaçların topraklarına, sahip olmak istedikleri mal veya eşyaların resimlerini çizerler veya taştan, çöpten şekillerini yaparak dilek tutarlar. Aynı gece yine bazı kimseler, kapılarının önlerine kül elerler. 6 Mayıs sabahı bu kül üzerinde oluşan şekil veya resime göre geçimlerini hangi alanda sağlayacaklarını öğrenirler. Kül üzerinde bir hayvan şekli oluşmuşsa hayvancılık alanında, ağaç veya bitki şekilleri oluşmuşsa çiftçilik alanında bol kazançları olacağına inanılır. 5 ve 6 Mayıs gecesi yağmur yağarsa o yılda bolluk ve bereket olacağı inancı vardır. Hıdırellez günü Hızır’ın evlere gelerek una, şekere, yağa vb. yiyeceklere dokunarak bunların bereketini arttıracağına inanılır. Bu nedenden dolayı yiyeceklerin kaplarının ağzı açık bırakılır. Genç kızlar genellikle gelecekte kuracakları yuvanın erkeğini, eşini, varsa sevgilisine kavuşma dileklerini niyet olarak tutarlar.
• Keçiborlu Aydoğmuş Kasabası’nda eskiden genç kızlar, bu gecede bahçedeki yeşil soğanların iki yaprağını birer iple bağlayıp, dilek tutarlardı. Bu soğanın yaprakları uzarsa, dileğin gerçekleşeceğine uzamazsa dileğin gerçekleşmeyeceğine inanılırdı. Yine gelinlik kızlar Aydoğmuş’ta Cebeli Sultan Dede, Kaplanlı Köyü’nde Ahmed Baba Tekkesi, Boyalı, Emirgazi denilen yerlerde dualar edip "açıl bahtım, geldi vaktim, gelin olma vaktim" diyerek dilek tutarlardı. Aynı şekilde gül ağaçlarına da ip veya mendil bağlayarak dilekler tutulurdu.
• Atabey’de ise eskiden genç erkek ve kızlar, yaşlı ninelerin tespihlerini alarak dilek tutarlardı.
• Yalvaç’ta "Hıdırlık" denilen yerdeki Hızır taşına eskiden sabah namazından sonra dua ettikten başka dibine günün değerine göre 10 para, 100 para, 5 kuruş gibi metal paralar gömülürdü. Bunu yapmakla kendisinin, aile ve çoluk çocuğunun mal, mülk ve servetinin artacağına inanılırdı.

Yörede eskiden; 20-30 yıl evveli, genç kızlar, baharın gelişiyle kendi aralarında "baht açma oyunu" adı altında bir takım eğlenceler tertip ederlerdi. Bunun için ağzı kapalı bir bakraç içine su ile birlikte gül, kopça (düğme), boncuk gibi şeylerden bir tanesini her genç kız koyardı. Sesi güzel olan bir genç kız, bakraçın içerisindekileri birer birer çıkararak, her çıkardığı eşyaya bir mâni söylerdi. Söylenen mâni ile bakraçtan çıkan eşyanın sahibi arasında münasebet kurulur, söylenenlerin de olacağına inanılırdı. Yaşı geçmiş kızlar ve erkekler, evlenebilmek için yaşmak veya gömleklerini göle ve kutsal sayılan yerlere atarlardı. Özellikle hıdrellez günü, kadınlar arasında yapılan "baht açma oyunu"nda aşağıdaki mâniler söylenirdi: "Ay doğar sini gibi Sallanır selvi gibi Geliyor yârin kokusu Isparta gülü gibi Ay doğar aşmak ister Gül yanak yaşmak ister Bu benim garip gönlüm Yâre kavuşmak ister Baht-ı bârın bol olsun İçi dolu bol olsun Seni bir oğlan sevmiş Dağlar taşlar yol olsun Baht-ı bârın bol olsun İçi dolu yağ olsun Beni yârdan ayıran İki gözü kör olsun

Yemek Hazırlıkları: Hıdırellez günü için ailelerin ekonomik durumlarına göre değişen yemekler hazırlanır. Yöreye has olarak bulamaç, pirinç ve bulgur çorbaları, kuru fasulye, nohut, mercimek, ıspanak boranası, yaprak sarması, balık, börek vb. yemekler yapılır. Hıdırellez kutlamaları küçük yerleşim merkezlerinde daha canlı geçer. Çocuklar, gençler ve büyükler kendi aralarında oyunlar oynayıp, sohbet ederler. Yenişarbademli İlçesi’nde halk arasında adı "baht oyunu" veya "kader oyunu" denilen bir oyunu kadınlar kendi aralarında oynarlar. Adı geçen oyun için önce nişanlı bir kız seçilir ve bu kızın yüzü yeşil bir örtü ile kapatılır. Her kızın kendisi için seçmiş olduğu özel ve muhtelif kir çiçekleri bir bakraç içine su ile beraber konur. Daha sonra bakraç "Hıdırellez Ebesi"nin (nişanlı kızın) örtüsünün altına yerleştirilir. Ebe bu çiçekleri teker teker dışarı atarken her çiçek için diğerleri mâniler okurlar. Dışarı atılan çiçek hangi kıza aitse bu mâni de o kıza adanmış olur.

Kaynak: http://www.ispartakulturturizm.gov.tr/TR,71002/adet-gelenek-ve-gorenekler.html adresinden, 08.07.2014 tarihinde alınmıştır.