II. Bayezid Türk Hamam Kültürü Müzesi, Türkiye’nin ilk hamam müzesidir. İstanbul Üniversitesi mülkiyetinde yer alan II. Bayezid Hamamı’nda hizmet veren müze, etnografik ve arkeolojik eserler barındırmaktadır. Özel müze olup 2015 yılında ziyarete açılmıştır.
Official Turkish Museums
UNESCO Dünya Miras Listesi’ndeki “
İstanbul’un Tarihi Alanları” içinde yer alan II. Bayezid Hamamı, II. Bayezid Külliyesi’nin bir parçasıdır. 1507-1508 yıllarında yapıldığı düşünülen hamam, tarihi belgelerde “
Yeni Hamam” olarak anılır.
Sultan II. Bayezid’in eşi Gülbahar Hatun’un baniliğinde, halkın kullanımı için yaptırılmıştır. Tarihte
Patrona Halil İsyanı olarak bilinen olaylarda rolü olan Patrona lakaplı
Tellak Halil’in burada çalıştığına dair rivayetler nedeniyle “
Patrona Hamamı” olarak da anılagelmiştir.
Official Turkish Museums
Klasik Osmanlı hamamlarının plan özelliğini yansıtan bina, çifte hamam olarak tasarlanmıştır. Erkekler ve kadınlar için ayrı olan hamam yapıları birbirine bitişiktir. Aynı plan özelliğine sahip hamamlarda, külhan ve su depoları ortak kullanılmıştır. Her iki hamamın da büyük kubbeli soyunmalık birimleri bulunur. Soyunmalık bölümlerinin kuzeyinde soğukluk, ılıklık ve sıcaklık bölümleri; arka tarafta ise boydan boya uzanan külhan birimi yer alır. Hamamların girişleri farklı taraflardadır.
Official Turkish Museums
Müzenin girişi, kadınlar hamamının soyunmalık mekânından yapılmaktadır. Burası, erkekler hamamının soyunmalığına bir kapı ile bağlanmıştır. Bu büyük mekân, müzenin geçici sergi alanı olarak kullanılmaktadır. Hamamın bölümlerine, müze eserlerinin sergilendiği vitrinler yerleştirilmiştir. Müze koleksiyonunda, Türk hamam kültürünü yansıtan hamam eşyaları, görsel materyallerle desteklenerek ziyaretçilere sunulmaktadır. Ayrıca, hamamın içinde ve çevresinde bulunmuş olan Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait mimari ögeler de müzede sergilenmektedir.
Official Turkish Museums
II. Bayezid Türk Hamam Kültürü Müzesi, hamam ve yıkanma kültürünü yaşatmak, özellikle gelecek nesillere bu kültürün aktarılmasını sağlamak amacı ile oluşturulmuştur. Güncel müzecilik anlayışının bir parçası olan müzede, Osmanlı toplumunda suyun gündelik yaşamdaki yeri ve önemi ile tarihsel süreçteki değişim, müze koleksiyonu aracılığı ile ziyaretçiye aktarılmaktadır. Müzede, açıldığı günden bu yana zaman zaman sergiler düzenlenmekte, toplantı ve seminerler yapılmaktadır. Ayrıca çocuklara ve yetişkinlere yönelik atölye çalışmaları da gerçekleştirilmektedir.
Kaynak: turkishmuseums.com. “İstanbul II. Beyazıd Türk Hamam Kültürü Müzesi.”
Müze
Kültür Turizmi
Balabanağa, No:2, Kimyager Derviş Paşa Sk., 34134 Fatih/İstanbul
Balabanağa, No:2, Kimyager Derviş Paşa Sk., 34134 Fatih/İstanbul