Kılcızade Mehmet Ağa Camii, İzmir’in Ödemiş ilçesine bağlı Bademli mahallesinde yer almaktadır. Yapının ne zaman ve kimin tarafından inşa edildiği bilinmemektedir. Ancak, harim girişinin üzerinde yer alan kitabesinden 1811 yılında Ödemiş Voyvodası Kılcızade Mehmet Ağa tarafından bakım ve onarım çalışmaları yapılarak yenilendiği anlaşılmaktadır. İçten düz tavanlı, dıştan kırma çatıyla örtülü, kareye yakın dikdörtgen planlı, sade bir cami örneğidir.
İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Caminin gerek cepheleri gerek iç mekânı zengin bezemelere sahiptir. Bezemeler arasında Batılılaşma dönemi Anadolu Türk mimari süslemesinin seçkin bir türünü oluşturan duvar resimleri önemli yer tutmaktadır. Ahşap ve sıva üzerine yapılmış̧ süslemelerde işlenen konular genelde manzaralar, natürmortlar, Mekke ve Medine tasvirleri, kılıç ve sütunce gibi motiflerden oluşmaktadır.
İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Yapının tamamen sıvalı dış cephelerinde boya ile yapılmış renkli nakışlar bulunmaktadır. Doğu, batı ve güney cephelerinde, üst sıra pencerelerinin arasında kalan yüzeylere dikdörtgen ya da kareye yakın dikdörtgen biçimli çerçeveler çizilerek pano görünümü verilmiş ve içlerine çeşitli kompozisyonlar işlenmiştir. Cami, dış̧ cephe resimleri günümüze ulaşabilen ender yapı örneklerinden biridir.
İç mekânda çoğunlukla çeşitli orman görünümleri tasvir edilmiştir. Güney duvarını bezeyen orman görünümü mihrap yüksekliğiyle yarışan boyutlarda, anıtsal bir büyüklüktedir. Orman manzaraları, harim tavanına ve mihrap nişinin alt kesimine de yapılmıştır.
Gerek dış cephelerde gerek iç mekânda bulunan resimlerde, tek tek çiçek buketlerinden ya da çeşitli kaplara yerleştirilmiş̧ çiçeklerden oluşan çok sayıda çiçek kompozisyonuna da rastlanmaktadır.
İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Caminin son cemaat yerindeki tavanın ahşap işçiliği dikkati çekicidir. Tavanın çökertilmiş̧ orta kısmında içleri çiçeklerle bezeli çıtalarla oluşturulmuş̧ üçgen ve dörtgen bölümler ve merkezindeki sarkıt, bu dönemin camilerinde ve sıklıkla evlerinde karşılaşılan tavan süslemeleriyle benzer özellikler taşımaktadır.
Kaynak:
Gelenekten Geleceğe Ahşap Camiler. Vakıflar Genel Müdürlüğü, 2023.
Vakıflar Dergisi. Sayı 24. Vakıflar Genel Müdürlüğü, 1994.