Deyimler - Sivas
Kalıplaşmış Sözler
- Doğmadık çocuğa don biçme.
- Doğru oturup eğri konuşma.
- Dünyada ne tatlı yar tatlı.
- Ebem öldü yeri bana kaldı.
- Ekmeği sen yiyeceksin aklı ben mi vereceğim.
- Ekmek satun karılar hatun.
- El deliye hasret biz akıllıya.
- El ele verelim emek zaye gitmesin.
- Ele verir talkını kendi yutar salkımı.
- Elin ağzına sakız olma.
- Ellere var da bize yok mu?
- Emmizade amcazade araya giren haramzade.
- Eşeğin boynuzu olsaydı camuzun karnını yarardı.
- Eşek kaçtı palan düştü.
- Eşşek hoşaftan ne anlar, suyunu içer tanesini bırakır.
- Eti sizin kemiği bizim.
- Evde un uçmuyor kepek kaçmıyor.
- Fakirin tavuğu tek tek yumurtlar.
- Figanım arşa çıktı.
- Gece karanlıkta kara karıncayı gören var.
- Geldi geçti amma deldi geçti.
- Gelin ata binmiş ham ağlarım hem giderim demiş.
- Gevezeyi cehenneme atmışlarda odun yaş diye bağırmış.
- Gitti Gülsüm geldi Gülsüm Azrail ettiğini bulsun.
- Gittik çaysıra (çay boyunca) geldik kumsıra (kum boyunca).
- Bize akıl vermeye kalkıyor.
- Gönül ister ki cennete gide amma günahları bırakmıyor.
- Gözün kör olmasın.
- Güttükleri iki dana ıslıkları dağı tutuyor.
- Hak yoluna vermez bir mangır itler sürür tangır, tangır.
- Hana vardık yağmur dindi.
- Hasbi ağanın bağı var üzümü yok yaprağı var.
- Hasım değil hısım olalım.
- Her boyaya boyandık çimen yeşilimiz kaldı.
- Herkes gicişen yerini kaşıyor.
- İbadet de gizli kabahat de.
- İnersin gönül inersin/ attan iner eşeğe binersin/ onu da bulamazsan yayan gidersin.
- İnsanın eti yenmez gönü giyilmez.
- İt ağlarmış ki çöplüğün üstünde yatıyorum diye, çöplük ağlarmış ki it benim üstümde yatıyor diye.
- İt mucizeden ne anlar.
- İt yatağında ekmek ufağı arıyon.
- İti an çomağı eline al.
- İti asmayınan gebermez.
- İtin sürüsü olmaz.
- İtin ürümesi parayınan değil ya.
- Kabir suali soruyor sanki.
- Kaderde ne varsa o çekilir.
- Kağnı gıcılar ama mazı ne çeker.
- Kanı kan ile yumazlar.
- Karga ile konuş leşe götürsün bülbülünen konuş güle götürsün.
- Kargadan başka kuş tanımam.
- Karnın yere degene kadar ye.
- Kasap yağ derdinde koyun can derdinde.
- Kendi başına bir Mehmet ağa.
- Kerem yanmasaydı Aslı kül olmazdı.
- Kıçına kına yaksın.
- Kılıcı görmezse selavat getirmiyecek.
- Kıratın adı yese de yavuz yemese de.
- Kırık kağnı gibi gıcılama.
- Kırlangıç zararsız kuş demişler sen onu Yemenliye sor.
- Kızılca kıyameti koparmak.
- Kim eğire kim dokuya/ Sohbet kele yaraya.
- Kimseden kimseye fayda yok.
- Kör köre demiş ki cırt parmağın gözüme.
- Kör pazara varmasın/ Pazar körü görmesin.
- Kötü ile kötü olunmaz.
- Kötünün kahrı çekilmez.
- Kulak var duyar anlamaz, kulak var duymadan anlar.
- Kurda sormuşlar: Adın ne? “Yavuz. Yesem de yavuz yemesem de yavuz” demiş.
- Kuru kuruya kurbanların oluyum.
- Malımı it yiyor bağrımı bit.
- Mangal maşasız olmaz Sivas paşasız olmaz.
- Miras malını yemek kolay olur.
- Namusuma düşkünüm kenefden başka yerde uçkur çözmedim.
- Nasip ise gelir Halep’ten Şam’dan nasip değil ise ne gelir elden.
- Neler yedi neler içti bu diş/ Ne altın oldu nede gümüş.
- Ona yan buna yan çuvaldaki una yan.
- Ormanını yakanın ocağı batsın.
- Ottur çeker köktür biter.
- Otu çeker köküne bakarlar.
- Öküz öldü ortaklık bitti.
- Ölme eşeğim ölme yaz gelince sana yonca vereceğim.
- Ölmüşünen olmuşun çaresi yok.
- Ölüler zanneder ki diriler her gün helva yiyor.
- Önünden ne hayır gördük ki arkandan görek.
- Önüne geleni kapıyon ağzına geleni tepiyon.
- Poşayı paşa yapmışlar ormandan geçerken: “Şu ağaçlardan da amma kasnak olur” demiş.
- Sarımsağı nerde yediysen ağzını orada kokut.
- Sebebin ocağı batsın.
- Senden gelecek hayır Allah tan gelsin.
- Senin tuttuğun kadar benim büyüttüğüm var.
- Sığıra gönderiyoruk danayla geliyor.
- Sıpası eşeğin yükünü değil yemini azaltır.
- Sırtın pek karnın tok.
- Söke söke almak.
- Söyle söyle Halil avara.
- Suçlu bağırmış suçsuzu kokutmuş.
- Suratı mahkeme duvarı gibi.
- Suratına hiç peygamber tokmağı değmemiş.
- Suyu biz bulandırdık balığı el tuttu.
- Tarhana bulgur/ Lafın sonu budur.
- Tavşan dağa küsmüşte dağın haberi olmamış.
- Tavuk vardır kazdan üstün/ Gelin vardır kızdan üstün.
- Tırnağın var ise başını kaşı.
- Tummadan tummaya fark var.
- Turpu nerde yediysen kavarayı orada çek.
- Uyku dediğin küçük ölümdür.
- Vakti gelmeyince ne bülbül öter nede gül açar.
- Vur dedik de öldür demedik.
- Vur dedik öldürdü.
- Yağmur yağdı yarıklar kapandı.
- Yalanın kemiği yok ki boğazına takılsın.
- Yâr bulunur da ana bulunmaz.
- Yarımı yeme/ Bütünü bölme/ Ye Allahını seversen ye.
- Yazıda da var cazıda da.
- Yediğin içtiğin senin olsun gördüklerini anlat.
- Yel Allahın kaval elin çal parmakların oynasın.
- Yılan çıkmış kamışa/ Su neylesin yanmışa.
- Yırtık büyük yama küçük.
- Yiğidin malı meydanda olur.
- Yokluk adam yokluğu.
- Yolcu yolunda gerek.
- Yüreği yağ bağlamak.
- Yüzüne tükürsen Nisan yağmuru yağıyor zanneder.
- Zıvanadan çıkmış. (Bu bölümde yer alan Deyimler Sayın Mehmet Aydın’ın özel arşivinden alınmıştır)
Ölçülü Kafiyeli Sözler
- Dünür geldik evinizin kızına Yazı yazdık aynanızın tozuna.
- Elemtere fiş Kem gözlere şiş, Elham dürüsüynen Kızlar sürüsüynen Bende birisiynen.
- Erim evde yok Keyfim beyde yok.
- Esiyor Merekum’un yelleri Dumuyor dıgırımın telleri Ezildik büzüldük Bir sıraya dizildik.
- Geline demişlerki oyna, yerim dar demiş Yerini genişletmişler, gerim dar demiş.
- Herle Ye de çerle. Kurban olayım Tanrıya Kurbağa binmiş kağnıya.
- Malihülle bir tohumdur ektim ama bitmedi
- Züğürtlük başa belaymış kovdum ama gitmedi.
- Oğlan şakşak kız yumuşak Akşama gel de görüşek.
- Süphaneke sümbül teke Çullu horoz kıllı teke Anan eke babam çöke. (Bu bölümde yer alan Ölçülü Kafiyeli Sözler Sayın Mehmet Aydın’ın özel arşivinden alınmıştır)
Kaynak: 2011 Yılı Sivas İl Kültür ve Turizm Envanteri, Sivas Valiliği Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Sivas, 2011.
Görüntülenme Sayısı :
43575
Eklenme Tarihi :
08 Ağustos 2014 Cuma
Güncellenme Tarihi :
01 Aralık 2020 Salı