Zile Kalesi, antik çağlarda kurulmuş, Zile Ovası’na hâkim bir höyük üzerine inşa edilmiştir. Akropol özelliğindeki kalenin hangi dönemde ve kimler tarafından kurulduğu kesin olarak bilinmemekle birlikte sur duvarlarındaki yükselti farklılıkları, kulelerin biçimleri ve duvar örgüsündeki çeşitlilik, değişik dönemlerde birtakım onarımlar ve eklemelerle çok uzun zamandan beri kullanıldığını göstermektedir.

Çevrede bulunan Roma ve Bizans dönemlerine ait mimari parçalardan ve kitabelerden hareketle kalenin, MS 1. yüzyılda yapılmış bir Roma kalesi olduğu düşünülmektedir. Ancak öncesinde Seleukoslu Mithriadates’in burada bir şato yaptırdığı, bu şatoda yer altı geçitleri ve askeri amaçlı yapılar olduğu bazı kaynaklarda yazılıdır. 1336 tarihli bir kitabeden ise kalenin Ertena Beyi Alâeddin Bey zamanında onarıldığı ve buraya bazı ekler ile bir zaviye yapıldığı anlaşılmaktadır.

Kalenin inşasında köşelerde düzgün kesme taş, sur duvarları ve kulelerde moloz taş, giriş kapısı üzerindeki kulede ise tuğla kullanılmıştır. Duvarları yuvarlak burçlar ile güçlendirilmiştir. Anıtsal kapının üzerinde yükselen silindirik gövdeli kule, Ziya Paşa'nın 1876 yılındaki ziyareti sırasında saat kulesine dönüştürülmüştür. Kalenin girişinde yer alan ve 19. yüzyılda yapılmış olan kışla binası ise günümüzde Zile Kent Müzesi olarak hizmet vermektedir.

Kaynak: Tokat İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü.

Tokat Gezilecek Yerler