Geleneksel yöntemle öğrenilen telli çalgı yapımında usta, çalgının çeşidine göre hangi ağaçtan en uygun sesin çıkacağını; hangi enstrümanın hangi yörenin ağacıyla yapılacağını bilmelidir ki bu bilgiye yıllar içinde edinilen tecrübeyle ulaşılır. Bağlama genellikle dut ağacından yapılır. Ladin ve karayemiş ağaçları da tercih edilir. Bunlardan karayemiş ağacı herhangi bir katkı malzemesi karıştırılmadan doğal rengi olan yeşil hali ile kullanılır.

Keman, Bolu’da yaygın olarak yetiştirilen akçaağaçtan (kelebek ağacı); ud ise ceviz ağacından veya cevizle akçaağaç karışımından yapılır. Telli çalgılar içinde köklü bir yere sahip olan bağlama, yapılışına göre oyma saz ve yaprak bağlama diye ikiye ayrılır.

Yaprak bağlamada form ölçülerine göre (form: bağlamanın kalıbı) yaprak sayısı değişmektedir. 35mm.’ye 55 veya 60cm. Uzunluğunda yaprak ölçüsü olur. Yapraklar bu ölçüyle cetvel şeklinde ayarlanır. Daha sonra bu yapraklar ıslatılarak kaynatılır. Kaynayan ağaç yumuşar ve fırınlanmaya hazır hale gelir. Özel bir fırında işlem gören yapraklar kavisli bir şekil alır, bir ucu içe doğru bükülür. Bundan sonra tekne yapımına sıra gelir. 39 formluk kalıba yaklaşık 23 adet yaprak dizilir. Bu işlem bittikten sonra tekne kalıptan çıkarılır. Birleştirme sırasında sıcak ahşap tutkalı kullanılır. Sapı, göğsü ve telleri takılır. Telleri için çelik kullanılır. Son olarak dolgu verniği çekilir. Tek bir ustanın elinden çıkacaksa yaprak bağlamanın yapım aşaması 3 gün sürer.

Oyma saz için de dut ağacı tercih edilir. Tek parça halindeki ağacın içi oyulmak suretiyle yapılır. İşçilikte farklılık arz eden oyma saz ve yaprak bağlamanın fiyatları da değişiklik gösterir. Telli çalgılar içinde yer alan kabak kemanede kullanılan ana malzemeler doğal malzemelerdir. Gövdesi süs kabağından; perde kısmı oğlak derisi veya büyük hayvanların kalp zarından; yayının telleri de at kılından yapılmaktadır.

Kaynak Kişi: Yozgat, Merkez, İlhan KOLDEMİR, 77.