Tios Ören Yeri, Zonguldak’ın Çaycuma ilçesine bağlı Filyos beldesinde yer almaktadır. MÖ 7. yüzyılda bir Milet kolonisi olarak kurulan kent, Klasik ve Helenistik dönemler boyunca birçok krallığın egemenliği altında kalmıştır.
Official Turkish Museums
MÖ 70 yılında Roma egemenliği altına giren kent, Bizans İmparatorluğu döneminde bir piskoposluk merkezi olmuştur. 1261 yılından itibaren Cenevizlerin; 15. yüzyıl başlarında ise Osmanlı İmparatorluğu’nun yönetimi altına girmiştir. Osmanlı döneminde kent, küçük bir balıkçı köyü yerleşimine dönüşmüştür.
Official Turkish Museums
Antik çağlar boyunca Karadeniz’de önemli bir liman kenti durumunda olan Tios, nehir ve deniz taşımacılığı sayesinde balık, şarap, tahıl gibi ürünlerin ticaretinin yapıldığı bir merkez durumuna gelmiştir.
Official Turkish Museums
Ören yerinde 2006 yılından bu yana yürütülen kazılarda bir akropol, akropol üzerinde MÖ 6. yüzyıla tarihlendirilen yapı kalıntıları, bir Orta Çağ kilisesi, Roma dönemine tarihlendirilen korinth düzeninde bir tapınak ve tapınağın batısında MS 10-12. yüzyıllara tarihlendirilen bir mezar şapeli bulunmuştur. Kentte görülebilen diğer yapılar arasında antik bir liman ve mendirekleri, Roma dönemine tarihlendirilen bir tiyatro, hamam yapıları, su kemeri olduğu düşünülen bir yapı, çeşme kalıntısı ve nekropol alanı yer almaktadır.
Official Turkish Museums
Tios, bölgede en iyi korunmuş antik kenttir. Modern yerleşimin antik kentin dışında yer alması da kentin korunması ve araştırılması açısından önemli bir fayda sağlamaktadır.
Kaynak: Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü. “Filyos Tios Ören Yeri” broşürü.