Anadolu’nun Orta Çağ Dönemi Ahşap Hipostil Camileri
Seri alan, Anadolu’da 13. yüzyılın sonu ile 14. yüzyılın ortaları arasında inşa edilen ve her biri Türkiye’nin farklı bir bölgesinde bulunan beş ahşap hipostil (sütun destekli) camiden oluşmaktadır. Bunlar Afyonkarahisar Ulu Cami (1272-77), Eskişehir Sivrihisar Ulu Cami (1274-75), Ankara Ahi Şerafettin (Arslanhane) Camisi (1289-90), Konya Beyşehir Eşrefoğlu Camisi (1296-99) ve Kastamonu Kasaba Köyü Mahmut Bey Camisi'dir (1366-67).
Kastamonu Kasaba Köyü Mahmut Bey Cami, Kastamonu İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Düz ahşap tavanın mukarnaslı veya devşirme sütun başlıklı ahşap direkler tarafından taşındığı benzersiz bir ahşap yapı sisteminde inşa edilen beş cami, İslam mimarisinin gelişiminde önemli bir yer teşkil eden belirli bir yapı türünün seçkin örneklerini temsil etmektedir.
Ankara Ahi Şerafettin (Arslanhane) Camisi, TGA
Seri alanın bileşenlerini oluşturan beş cami, bazı ortak mimari özelliklere ve tarihi bağlantılara sahip olmaları ve konum, kullanım/işlev, tasarım ve malzeme açısından özgünlüklerini büyük ölçüde korumaları sebebiyle hipostil tipi ahşap camilerin iyi korunmuş erken örneklerini temsil eden bir grup olarak değerlendirilmiştir.
Konya Beyşehir Eşrefoğlu Cami, Ahmet Kuş
Ahi Şerafettin (Arslanhane), Beyşehir Eşrefoğlu ve Mahmut Bey Camileri uzunlamasına dikdörtgen, bazilikal planlı; Sivrihisar ve Afyonkarahisar Ulu Camileri ise kûfe tipi planlıdır. Yapıların dış cephesi yığma ve kesme taşlarla inşa edilirken, iç kısımları ahşap taşıyıcı sisteme sahiptir. Ana ibadet salonu (harim) ahşap direklerle desteklenen ahşap kirişli düz bir tavanla örtülüdür. Başlangıçta düz toprak damlı olan camiler, günümüzde bakır veya kurşunla kaplanmış kırma çatılara sahiptir.
Afyonkarahisar Ulu Cami, Servet Uygun
Seri varlığın bileşenlerini oluşturan camiler; kapılar, minberler, sütunlar, sütun başlıkları, tavan kirişleri ve konsollar dahil olmak üzere mimari donanım ve mobilyalarda ustaca kullanılan ahşap oymacılığı ve işçiliği açısından da önemlidir. Bazılarında 13. yüzyıl sonlarına ait kündekari tekniği ile yapılmış minberlerin seçkin bir örneği bulunmaktadır.
Eskişehir Sivrihisar Ulu Cami, Servet Uygun
Anadolu’nun Orta Çağ Dönemi Ahşap Hipostil Camileri, 2023 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne kaydedilmiştir.
UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne Alınma Tarihi: 2023
Liste Sıra No: 1694
Yeri: Seri varlığı oluşturan bileşenler 5 farklı ilde yer almaktadır:
1.Afyonkarahisar Ulu Cami: Ege Bölgesi, Afyonkarahisar, Merkez
2.Ahi Şerafettin (Arslanhane) Camisi: İç Anadolu Bölgesi, Ankara, Altındağ
3.Sivrihisar Ulu Cami: İç Anadolu Bölgesi, Eskişehir, Sivrihisar
4.Mahmut Bey Camisi: Karadeniz Bölgesi, Kastamonu, Merkez
5.Eşrefoğlu Camisi: Akdeniz Bölgesi, Konya, Beyşehir
Koordinatları:
1.Afyonkarahisar Ulu Cami: 30° 31‘ 46.471’’ Doğu 38° 45‘ 18.129’’ Kuzey
2.Ahi Şerafettin (Arslanhane) Camisi: 32° 51‘ 55.042’’Doğu 39° 56‘ 12.681’’ Kuzey
3.Sivrihisar Ulu Cami: 31° 32‘ 14.202’’ Doğu 39° 27‘ 03.559’’ Kuzey
4.Mahmut Bey Camisi: 33° 41‘ 17.702’’ Doğu 41° 28‘ 49.594’’ Kuzey
5.Eşrefoğlu Camisi: 31° 43‘ 06.992’ Doğu 37° 41‘ 00.476’’ Kuzey
Listeye Alınma Kriterleri: (ii), (iv)
Kategori: Kültürel