Ani Arkeolojik Alanı
Ani Ören Yeri, Erken Demir Çağı’ndan 16. yüzyıla kadar yerleşimin sürekli olduğu; Orta Çağ’ın şehircilik, mimarlık ve sanat açısından gelişiminin tüm çeşitliliğinin bir arada görüldüğü, çok kültürlü bir İpek Yolu yerleşimidir. Kars ili, Merkez ilçesi sınırları içindedir. Türkiye-Ermenistan sınırını ayıran Arpaçay Nehri’nin batısında yer almaktadır.
Yerleşim ve savunmaya elverişli coğrafyası sayesinde tarih öncesi dönemlerden itibaren çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır. Tarih öncesi dönemde ören yerindeki yerleşim, Bostanlar Deresi olarak bilinen vadideki volkanik mağaralardan oluşmuştur. Surlar içerisindeki yerleşim ise MS 4. yüzyılda İç Kale’de başlamıştır.
İç Kale’de gelişen yerleşim, kapalı kent modelinden açık kent modeline geçişin bölgedeki ilk örneğini belgelemesi açısından önemlidir. Yerleşimin yoğun ticaret yollarının üzerinde gelişmesi, kentin çok kültürlü bir ticaret merkezine dönüşmesini sağlamıştır.
Ani Ermeni, Gürcü, Bizans ve Selçuklu kültürlerinin buluşma noktası haline gelmiştir. Bu karşılıklı kültürel etkileşim sonucunda ortaya çıkan mimari tasarım fikirleri, inşaat malzemeleri ve teknikleri ile dekorasyon ayrıntıları, daha sonra tüm Anadolu’ya ve Kafkasya’ya yayılacak olan Ani’ye özgü bir mimari dilin oluşumuna katkı sağlamıştır.
Kentte, sürekli dönüşen bir kentsel peyzaj içinde özgün mimari anıtlar üretilmiştir. Dini, idari, askeri ve sivil mimari örneklerinden günümüze ulaşan tapınak, kilise, cami, saray, kervansaray, hamam, değirmen ve köprü gibi yapılar ile ören yerini çevreleyen surlar, kentin en önemli mimari unsurlarıdır.
Ani Arkeolojik Alanı, 2016 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne kaydedilmiştir.
Yeri: Doğu Anadolu Bölgesi, Kars
Boylam: 43o 34’ Doğu
Enlem: 40o 30’ Kuzey
Kriter: (ii), (iii), (iv)
Kategori: Kültürel
Fotoğraflar: Gülcan Acar