Coğrafi İşaret: Beytüşşebap Jirki Kilimi 

Tescil No: 1568

Coğrafi İşaretin Türü: Mahreç İşareti

Kullanım Biçimi: Beytüşşebap Jirki Kilimi ibaresi ve mahreç işareti amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığında Beytüşşebap Jirki Kilimi ibaresi ve mahreç işareti amblemi işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur. Logo kilimin arkasında yer alır. 

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri: 

Beytüşşebap Jirki Kilimi, yün iplikler kullanılarak Şırnak ili Beytüşşebap ilçesinde üretilen kilimdir. Kilim; arka arkaya çift sıra halinde gerilmiş, çözgü ipliklerinin arasına çapraz olarak önden ve arkadan atkı ipliklerinin geçirilmesi suretiyle dokunur.

Beytüşşebap Jirki Kiliminin üretiminde kullanılan ip saf yünden yapılır, incedir, renklendirmede kök boya kullanılır. Coğrafi sınırda kullanılan adlarıyla “raye tırşık” bitkisinden kahverengi, “rın” kökünden kırmızı, ceviz kabuğundan siyah ve kahverengi, “giyarenk” kökünden yeşil, “sanman” ve “soğan kabuğu” ndan sarı renk elde edilir. Kırmızı renk için maya olarak “sumak”, diğer renklerde “lep” kullanılır. Ayrıca siyah rengin mayası için “kül”, siyah ve sarı renk için “tuz” gibi bazı maddeler kullanılır. 

Yer sergisi, ev dekorasyonu, seccade vb. benzeri amaçlarla kullanılır. 

Beytüşşebap Jirki Kiliminde; hayvan, çiçek ve ağaç gibi figüratif motifler yanında soyut motifler de kullanılır. Kıskançlık, korku gibi duygular; “kurt ayağı” ve “akrep” motifi ile; muhabbet, sevgi, fanilik ve sohbet “muhabbet kuşu” motifi ile; erkeklik, yiğitlik ve kavgacılık ise “koç boynuzu” ile sembolize edilir.

Bitki ve çiçek figürleri; bereketi, üretkenliği ve mutluluğu ifade eder. “Gelin kız” da denilen “el belinde motifi” üretkenliğin sembolüdür. “Hayat ağacı” motifi ise ölümsüzlüğün simgesi olarak ifade edilir.

Beytüşşebap Jirki Kilimi Beytüşşebap ilçesinde uzun bir geçmişe sahiptir. Coğrafi sınırın ekonomisinde ve geleneklerinde önemli bir yer vardır. Beytüşşebap düğün geleneğinde gelinler için çeyizlik dokunur. Coğrafi sınıra özgü motif ve desenleri mevcuttur. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı mevcuttur. 

Beytüşşebap Jirki Kilimi; dikey tip tezgâhlarda dokunur. Dokuma tezgâhın kurulacağı yer; iyi ışık alan, havalandırması yapılabilen, zemini düz mekânlar olmalıdır.

Beytüşşebap Jirki Kilimi ince küçük motiflerden oluşur ve sık dokunur. Geleneksel olarak 1,3 x 2 m boyutlarında dokunur. Ortalama büyüklüğü 2 m2, ortalama metrekare ağırlığı ise 1,7 kg’dır. Kilimlerde ana renkler olarak bordoya yakın kırmızı, lacivert, kahverengi, siyah ve beyaz; ara renk olarak da yeşil, sarı ve mavi kullanılır.

Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.