Eyyubiler, 1171, 1348.
Devlete ad veren Eyyub oğlu Salâhaddin Yusuf Musul Atabeyi Nureddin Mahmud’un yanında yetişmiştir. Kurduğu devlette halkın çoğunluğunu Türkler teşkil ettiği gibi Eyyubi ordusu tamamen Türkler’den kurulmuştu. Devlet dili Türkçe olduğu gibi Salahaddin’in takip ettiği Sünni Müslümanlık siyaseti, Büyük Selçuklu Türk siyasetinin aynısıdır. Eyyubi devleti her bakımdan bir Türk siyasi teşekkülüdür.
Nureddin Mahmud’un kumandanı olarak Mısır’a gelen ve Haçlılar’la işbirliği halindeki Fatımi Devleti’ni ortadan kaldırarak kendi Sünni devletini kuran (1171) Salahaddin, Haçlı savaşlarındaki cesurane teşebbüsleri ve başarıları ile Doğu’da ve Batı’da büyük şöhret kazanmış ve 1187’deki ünlü Hıttin zaferi ile Haçlılar’ı Kudüs’ten çıkarmıştır. Yemen’den Elcezire’ye kadar uzanan devleti, kendinin ölümü (1193)’nden sonra kardeşleri ve oğulları arasında bölüşülerek ayrı devletler halinde uzun veya kısa müddet devam etmiştir:
Mısır kolu: 1252’ye kadar.
Şam-Haleb kolu: 1260’a kadar.
Humus kolu: 1262’ye kadar.
Hama Kolu: 1348’e kadar.
Elcezire (Meyafarikin) kolu: 1245’e kadar.
Baalbek kolu: 1270’e kadar.
Kerek kolu: 1263’e kadar.
Hısn-ı Keyfa (Hasankeyf) kolu: 1457’ye kadar.
Güney Arabistan kolu: 1228’e kadar.
Kaynak:
Tarihte Türk Devletleri, C.I, Ankara Üniversitesi, Ankara 1987, s. X + 422.
Tarihte Türk Devletleri, C. II, Ankara Üniversitesi, Ankara 1987, s. VI + (423-816) + 16 Harita.
Metnin tümüne ''Eyyubiler'' isimli dökümandan ulaşılabilir.