Geleneksel Lezzetler: Balık ve Deniz Mahsulleri
Üç tarafının denizlerle çevrili olması bu coğrafyaya türlü balık ve deniz ürünleri zenginliği sağlamıştır. Bu ürünler de Türk Mutfağına birbirinden farklı ve lezzetli yemeklerle yansır.
Asma Yaprağında Sardalya
Çanakkale-Gelibolu yöresinin alameti farikası sardalya ağustos sonlarından itibaren taze asma yaprağıyla buluşur ve sofralara şenlik getirir. Hafif ekşi taze asma yaprağı içine sarılı yağlı sardalyalar ızgarada kendi buğusunda yumuşacık pişer. Sardalya, hamsi ve istavrit ile birlikte küçük balıklar kategorisinde omega-3 yağ asitleri içeriği en yüksek olan balık türleri arasındadır ve bu özelliği ile süper gıdalardan biridir.
Midye Dolması
Midye dolması İstanbul’un en gözde sokak yemeklerinden biridir. Ayrıca Türkiye’nin sahil kasabalarında gün boyu deniz sonrası iştahla atıştırılan bir lezzettir. Midye dolmasının pirinçli harcı klasik usulde az tarçınlı, bol baharlı, fıstık ve üzümlü olabildiği gibi Ege usulünde az baharatlı da olabilir. Midye dolmasının keyfine yenirken içine bolca sıkılan limonla varılır.
Taratorlu Kalamar Tava
Eski usul tarator özde dolmalık fıstık, badem, fındık ya da ceviz içiyle hazırlanan zarif bir sostur. İçeriğindeki kuru yemişlerle tam bir süper gıda haline gelen tarator derin yağda kızarmış kalamar ya da midye tavaya eşlik ettiği gibi ızgara balıkla da servis edilebilir. Kalamar tava balıklı meze sofrasının en aranan ara sıcak yemeklerinden biridir.
Uskumru Dolması
Unutulmuş bir klasik İstanbul lezzeti olan uskumru dolmasının yapımı ustalık ve maharet ister. Yemeğin en önemli püf noktası balığın kılçığının tek hamlede kırılmadan içinden çıkarılmasıdır. Hafif tatlı ve baharatlı iç dolgusu Boğaz’ın bu mütevazı balığını bir lezzet şölenine dönüştürür. Sıcak ya da soğuk servis edilebilir.
Hamsi Kuşu
Hamsi Karadeniz mutfağını özgün kılan ve ona kendine has bir kimlik kazandıran malzemelerin başında gelir. Hamsi kullanılarak çok çeşitli yemekler yapılır ama herhalde hamsi kuşu bunların arasında en çok bilinen ve tercih edilendir. Kılçığından ayıklanmış iki hamsi birbirine yapıştırılarak kızartılır. Birbirine yapıştırılan hamsiler neredeyse uçan bir kuş görüntüsü alır. Hamsi kuşu bol bol yapılır, yığın halinde sofraya geldiği an biter, o denli sevilir.
Lüfer Izgara
Lüfer balığı İstanbul ve Boğaziçi’yle özdeşleşmiştir. İstanbul kültüründe lüferin yeri apayrıdır. Lüfer balığı ağustos sonlarından itibaren Karadeniz’den Ege’ye tersine göç ederken Boğaziçi’nde dinlenir ve sofralarımızı şenlendirir. Lüferin makbulü ızgarasıdır; eşlikçisi bol ekşili limonlu roka, yeşil bir salata ve kırmızı soğandır. Lüferin en küçüğüne “defne”, artık bulunamayan en büyüğüne ise “kofana” adı verilir.
Kalkan Tava
Kalkan balığına derya kuzusu da denir. Türkiye sularında avlanan düğmeli kalkan balığı okyanus çeşitlerinden daha farklı ve lezzetlidir. Kalkan gerçekten de kuzuya benzetilecek denli etli bir balıktır, lüks sofraların en kıymetlilerindendir. Balık takvimine göre mevsimi şubat ortaları gibi başlar; mart en iyi zamanıdır ve ideal mevsimi 15 Nisan’a kadar sürer. Kalkan balığının erkeği makbuldür.
Kaynak: Asırlık Tariflerle Türk Mutfağı, 2022