Coğrafi İşaret: İznik Çinisi

Tescil No: 137

Coğrafi İşaretin Türü: Menşe Adı

Kullanım Biçimi: Markalama

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:  

Çin'den gelme anlamında Osmanlıca-Farsça bir sözcüktür. Genelde seramik hamurundan, benzer tekniklerle yapılan, içi dışı veya yüzü parlak sırlı, sır altı boyalar ile dekor edilerek geleneksel motifler ile süslenmiş seramik türüne verilen isimdir. Çini seramik ailesi içinde yer alır. Çini denilen ürüne; kullanma eşyaları için evani, duvar karoları için kaşi denilmiştir.

İznil Çinilerinin Özellikleri:

• İznik çinileri, saf beyaz astarları, sert sırları ve sıratşı tekniğindeki bezemeleri ile başarılıması çok güç bir çalışmanın sonucu elde edilmektedir.
• İklim değişikliklerine  ve dona dayanıklıdır.
• Parlak ve geçirimsiz sır tabakası nedeniyşe yüzeyinde su yutmadığı gibi, bakteri ve küf oluşumunu da engeller. bu sebeple dış cephelerde ve ıslak hacimlerde uzun yıllar kullanabilir.
• Sır tabakasının parlaklığı ışığı bir miktar emerek sır altındakş renklerin canlı ve parlak görünmesini ve ışığın dıoğru yansımıasını sağlar. bu sayede mekanları olduğundan daha gebiş ve ferah gösterir.
• Hamur-astar-sır karışımı olarak %75-85 oranında kuars-kuarsit içerir. Mücevher yapımında da kullanılan bu yarı değerli taş oldukça güç işlenebilme özelliğine sahiptir.

Ayırt Edici Özellikleri:

• İznik Çinileri, % 85 kuvars ( yarı değerli taş ) içerdiğinden ötürü son derece sağlam bir yapıya sahiptir. Bu özelliği, çinilerin mimari uygulamalar da iç mekanlarda kullanıldığı gibi dış cephelerde de kullanılmasını sağlamaktadır.
• İznik çinilerinin gizem ve hayranlık uyandırması, seramik literatüründe teknolojik olarak başarılması çok zor olarak tanımlanan hamur, astar ve sırdan oluşan üç kuvars tabakasının başarılı bileşiminden kaynaklanmaktadır. Kullanılan renkler yarı değerli taşların renklerinden etkilenmiştir. Örneğin; Mercanın kırmızısı, Malahit veya Firuzenin yeşili, Lapis Lazuli'nin koyu mavisi gibi.
• İznik çinisini diğerlerinden ayıran en önemli özelliği aynı şeffaf sırın altında el dekoru İle yapılmış motiflerdeki renklerin (kobalt mavisi, mercan kırmızısı veya domates kırmızısı diye anılan renk, firuze, turkuaz, mor, zetuni siyah kontur rengi, göz akı beyazlığındaki astar zemini) çok güzel canlı bir şekilde elde edebilme başarısıdır.
• Özellikle mercan kırmızı renk, İznik çinisine ait olup başka hiçbir çini veya seramik ürün üzerinde rastlanmamaktadır. Bugün hala kabarık bu boyanın araştırılması sürdürülmektedir.
• Diğer vurgulayarak belirtmemiz gereken özelliği de göz akı beyazlığındaki çivitlenmiş astarıdır.
• Desen tasarımları alegorik ve sembolik değerler yanında, ülkemiz flora ve faunasını yansıtır.

Hem geleneksel hem de modern desenleri kullanarak İznik çinilerinin yalnız pano olarak değil, aynı zaman da mimari uygulamalarda kullanılıyor olması, tüm dünyada İznik çinilerinin yeniden keşfedilmesinde ve günlük yaşamın ayrılmaz bir parçası haline gelmesinde önemli bir rol oynamıştır.

Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.