Kirman Selçukluları (1092-1187)
Selçuklular’dan Kirman kolunun başı olan Kara Arslan Kavurt (Çağrı Bey’in oğlu) tarafından 1040-1060 yılları arasında Kirman’dan başka, Fars arazisi, güney sâhilindeki Hürmüz emîrliği ve Arabistan yarımadası ucundaki Umman bölgesi zapt edilmişti. Birkaç kere Büyük Selçuklu Sultanı olmağa teşebbüs eden Kavurt nihayet Sultan Melikşah’ın sultanlığını tanımayı reddedip başkent üzerine yürüyünce savaşta mağlûp olarak yakalandı ve kendi yayının kirişi ile boğduruldu (Mayıs 1073). Ondan sonra evlâtları Kirman bölgesini idareye devam ettiler. Sultan Sançar’ın ölümüne kadar (1157) ona bağlı kaldılar. Irak Selçuklu Devleti iç karışıklığa düştüğü zaman Kirman’da da hânedân mensupları arasında münazaalar çıktı. Devlet 1175’ten sonra bir ara Gurlular’a tâbi oldu. Son Selçuklu Meliki II. Muhammed-şâh zamanında memleket Oğuz başbuğlarından Dînar tarafından işgâl edildi. Bu Selçuklu kolunda fazla bir hareket görülmemiştir.
Kaynak:
Boyle, J. A.; The Cambridge History of Iran, Vol. 4, The Seljug and Mongol Periods, Cambridge at the University Pres, Cambridge 1968, p. 764.
Tarihte Türk Devletleri, C.I, Ankara Üniversitesi, Ankara 1987, s. X + 422.
Tarihte Türk Devletleri, C. II, Ankara Üniversitesi, Ankara 1987, s. VI + (423-816) + 16 Harita.
Metnin tümüne ''Kirman Selçukluları'' isimli dökümandan ulaşılabilir.