Troya/Wilusa’nın Kaynak Mağarası- KASKAL.KUR

1997-2001 yılları arasında, aşağı kentin güney batısındaki alanda, yapay olarak açılmış üç ayrı kolu olan, yaklaşık 160 m. uzunluğunda kaynak mağara kazılmıştır. Tünel sistemlerinin bazı bölümleri M.Ö. 3. bine tarihlenmektedir. Silisli tortunun tarihlenmesi 230 Uranyum /Thorium yöntemiyle yapılmıştır. M.Ö. 2. binde (Troya VI / VIIa) yaklaşık 1000 yıl var olan bu sistem “yerin altındaki geçiş/yol” (tünel) (KASKAL.KUR) olarak yorumlanmaktadır. Suyla bağlantılı söz konusu bu tanrı KASKAL.KUR, M.Ö. 1280’de büyük Hitit kralı II. Muwatalli ve Wilusa (=(W)İlios / Troya) kralı Alaksandu arasında yapılan antlaşmada, Wilusa tarafının “yemin tanrısı” olarak anılmaktadır. Böylece Apaliuna (Apollon?)’nın yanı sıra bir başka Wilusa kent tanrısının varlığını da öne sürebiliriz.

Kayanın içinden doğuya doğru ilerleyen tünel sistemi, yüzeyden başlayıp mağaranın içine 17 metre kadar dikey inen dört kuyuya da işaret etmektedir. Mağara girişindeki koruma amaçlı yapılmış set, bize tarih öncesine ait mağaranın boyutlarını da göstermektedir. Küçük bir kanal mağaranın önünde bulunan kayaya oyulmuş yıkama teknelerine (A-D) su getirmekteydi. Daha sonra ise, Roma dönemindeki (M.S. 2.-3. yüzyıl) genişletme çalışmalarında mağara önündeki “balık havuzlarına su taşımak amacıyla künkler kullanılmıştır, Bizans döneminde (M.S. 12.-13. yüzyılda) ise bu alandaki küçük bahçeler sulanmış ve su buradaki sıralı taş dizisiyle sınırlandırılmış kanallara akıtılmıştır.