Likya dilinde Habesos veya Habesa adıyla anılan Antiphellos, Likya Bölgesi'nin eski yerleşim yerlerinden biridir. Kentin adı, “kayalıklı yerin karşısındaki yer”, “Phellos’un (taşlık ülkenin) karşısındaki yer” anlamına gelmektedir. Likya Birliği’ne üye kentlerden biri olup, kuzeyindeki Phellos kentinin limanı olduğu ve MÖ 6. yüzyıldan beri yaşamını sürdürdüğü bilinmektedir. Helenistik dönemde ticari girişimlerin önem kazanmasıyla Antiphellos, ana şehir olan Phellos’un gerilemesine karşılık daha çabuk gelişmiş; Roma İmparatorluğu döneminde de önemli bir liman kenti olmaya devam etmiştir.

 

Antiphellos MÖ 2. yüzyıl ortasından itibaren, Likya Birliği’nde tek oy ile kısıtlanmış olsa bile ticari bir kent olarak hem kendi bastırdığı hem de birlik adına çıkardığı sikkeleriyle tanınmaktadır. Kaş ilçesi içerisindeki antik kente ait kalıntılar, ilçenin çevresinde ve doğu-batı doğrultusunda uzanan yarımada boyunca devam eder. Dikdörtgen taş işçiliği gösteren Helenistik sur kalıntıları, yarımadanın başladığı kesimde ve Meis Adası'na bakan yüzde görülür. Surların limana baktığı yerde, bugün camiye dönüştürülmüş kilisenin güneydoğusunda, temenos ile belirlenmiş ve hangi tanrıya ait olduğu bilinmeyen bir tapınak kalıntısı bulunmaktadır. Orijinal yapı MÖ 1. yüzyıla, sonraki ekler ise MS 3. yüzyıla tarihlenmektedir.

 

 

Antiphellos’ta tapınağa göre daha iyi korunmuş olan yapı, tiyatrodur. Akropolis tepesinin güney eteğindeki tiyatro, yamaca yaslanmış olup yirmi altı oturma sırası ile denize bakmaktadır. Oturma sıraları dört dikey merdivenle üç kısma ayrılmıştır ve diazoma bulunmamaktadır. Helenistik dönem yapıtı olduğu düşünülen tiyatro, sabit bir taş skene binasına sahip değildir. Tiyatronun kuzey doğusunda ise ana kayaya oyularak yapılmış, yirmi dört kadın kabartmasının bulunduğu ve MÖ 4. yüzyıla tarihlenen bir mezar odası yer alır.

 

 

Antiphellos kalıntılarından olan ve günümüzde Uzun Çarşı Caddesi'nde konumlanan Likya yazıtlı anıt mezar ise mimarisi ve estetiği ile oldukça ilgi çekicidir. Kaş’ın sembolü haline gelmiş olan ve çok iyi korunmuş durumdaki lahit, mezar kapağının köşelerinde bulunan aslan başı motifleri ve Likya dilindeki kitabesiyle MÖ 4. yüzyıla tarihlenir. Gotik alınlıklı olup tek bloktan oluşur. Halk arasında “kral mezarı” olarak anılan eserin üzerinde yer alan sekiz satırlık Likçe kitabe henüz çözülememiştir.  

 

Bugünkü Kaş’ı kuzeydoğudan sınırlayan tepenin üzerinde de çok sayıda Gotik tarzlı veya Likya yazıtlı kaya mezarı yer alır. Bunların içinde en ilginç olanı, üstünde bir Likya yazıtı bulunan ve ikinci katı Gotik kemer biçiminde yapılmış olan mezardır. Yüzyıllar sonra Claudia Recepta adlı bir kadın için tekrar kullanıldığında mezara Latince bir kitabe eklenmiştir. Bunlardan başka limanın çevresinde su içinde ve kıyıya yakın daha geç devirlerde yapılmış Likya tipi lahitler şehrin günümüze kalabilmiş diğer anıtlarıdır.

 

 

Kaynak: "Antiphellos", Dünden Bugüne Antalya [II. Cilt], Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2012)