İskender Paşa Camii, Bitlis’in Ahlat ilçesinde, Osmanlı döneminde yapılan Sahil Kalesi içinde yer alır. Meyilli bir arazi üzerinde kurulmuştur. Ahlat’ta Osmanlı döneminde yapılmış olan ilk camidir. Kitabesine göre 1564-65 yılında, bölgenin imarında büyük rol oynamış olan Van Beylerbeyi İskender Paşa tarafından yaptırılmıştır. Cami, hamamıyla birlikte bir külliyedir.

Yavuz Sultan Selim zamanında inşa edilen cami, Kanuni Sultan Süleyman döneminde genişletilmiştir. Yapının dış cepheleri kahverengi andezit (Ahlat) taşından sade olarak yapılmıştır. Cephelerdeki pencereler sivri kemerli birer alınlığa sahiptir. Harim, kare planlıdır. İbadet mekânını köşelerden tromplarla geçilen tek bir kubbe örter. Kubbe dıştan sekizgen kasnak üzerine oturmuştur. Harimin beden duvarındaki pencereler sivri kemerli niş içinde ele alınmış olup dikdörtgen açıklıklıdır.

Günümüzde ibadete açık olan İskender Paşa Camii, bölgede yapılan Osmanlı camilerinin öncüsü ve klasik tek kubbeli plan şemasının taşradaki önemli bir uygulaması olması açısından önemlidir.

Kaynaklar:

Bitlis İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü.

Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi web sitesi. “İskender Paşa Camii.”

Bitlis Gezilecek Yerler