Usta Şakirt Kümbeti, Bitlis’in Ahlat ilçesinde bulunan kümbetlerin en büyüğü olduğu için Ulu Kümbet olarak da bilinir. Selçuklu Meydan Mezarlığı’nın güneyinde, Van Gölü’ne oldukça yakın bir yerdedir. Kitabesi olmadığı için yapılış tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Diğer Selçuklu kümbetleri gibi iki katlıdır. Alt katı mezar, üst katı ise mescit olarak yapılmıştır.

 

 

Kümbetin Ahlat’a özgü volkanik kesme taşından yapılan kaide kısmı, 9 X 9 metre ebadında bir kare teşkil eder. Cenazeliğe doğu kenarda ve zeminden bir metre derinde bulunan bir kapıdan girilmektedir. Cenazelik kısmının tavanı tonozla örtülmüştür. Biri doğuda diğeri batı duvarının ortasında iki mazgal penceresi bulunmaktadır. Silindirik planda yükselen gövdenin üzeri muntazam panolara ayrılmış olup her pano ortasında birbirini takip eden nişler yer almaktadır. Mukarnasla süslü kemerli kapı nişinin etrafı dışta kıvrık dal ve rumilerden; içte ise geometrik geçme motiflerden iki bordür ile çevrilmektedir. Giriş kapısında olduğu gibi silindirik gövdenin dört cephesinde mukarnaslı ve çevresi bordürlü dört niş yer almaktadır. Üst kısımda panoları sınırlayan zencerek motifli kuşağı takiben yer alan ve kümbeti saran geometrik geçmeli ikinci bir kuşak, bunun üzerinde ise beyaz taş üzerine Ayet-el Kürsi yazılı üçüncü bir kuşak bulunmaktadır. Konik külahın üzeri de tepe noktasına doğru daralan dokuz kademeye ayrılmış ve her kademe değişik şekilde işlenmiş kabartma panocuklar halinde düzenlenmiştir.

 

Kaynak: Bitlis İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü.