Dünyada çok özel bir yeri olan Türk mutfağı ve özelde Şanlıurfa mutfağı, mutfak kültürünün en önemli temel taşlarındandır. Şanlıurfa mutfağını böylesine müstesna bir hale getiren sahip olduğu kültürel ve tarihsel birikimidir. Yemek kültürü, bir kentin doğal kaynakları, iklimi, alışkanlıkları ve tarihi geçmişiyle şekillenir. Şanlıurfa gibi 12 bin yıllık bir geçmişe sahip olan kentin yemek kültürünün zengin olması, bu uzun geçmişle alakalıdır. Şanlıurfa mutfağının şekillenmesinde coğrafi şartlar ve tarihin rolü olduğu kadar, farklı etnik ve dinsel dokuların da etkisi olmuştur. Şanlıurfa tarih boyunca farklı kültürlerin harmanı içindeki desen ve simgeleri bünyesine katmayı bilmiş fakat yeme içme konusunda kendine has mutfağı oluşturabilmiş nadir kentlerdendir. Yöre ile özdeşleşen kültürel bilgi birikimi ile günümüze ulaşan bir ürün olan Urfa (Şanlıurfa) Su Kabağı Yemeği; etli ve sebzeli olarak, su konulmadan sadece domatesin suyu ve yemeğe adını veren su kabağı ile yapılan yöresel bir yemektir.
Su kabağı; bilimsel adı Lagenaria siceraria olup özellikle Şanlıurfa’da su kabağı genotiplerinin olgunlaşmamış meyveleri sebze olarak yetiştirilmekte ve tüketilmektedir.
Koruk suyu/nar suyu; ürünün lezzetini ayarlamak için olgunlaşmamış üzümün suyu veya nar suyu kullanılır.
Et; Urfa yöresinde yetişen İvesi ırkı koyunlardan elde edilen et kullanılır.
Su Kabağı Yemeğinde Kullanılan Malzemeler Nelerdir?
(8 kişilik):
- 3 kg su kabağı
- 1/2 kg parça orta yağlı koyun eti (tercihen kemikli et)
- 4-5 adet ilikli kemik
- 1 su bardağı nohut (önceden ıslatılmış)
- Lezzetini ayarlamak için 4 adet ekşi narın suyu (ya da 1 su bardağı koruk suyu)
- 2 tatlı kaşığı toz şeker
- 3 kg domates
- 1 çay kaşığı tuz
- 1 yemek kaşığı domates salçası
Su Kabağı Yemeği Nasıl Hazırlanır?
Su kabağı yıkandıktan sonra sapı kesilir, gövdesi ikiye ve sonra dilimlere bölünür, çekirdekleri iyice ayıklanıp kabuğun yeşil kısmı soyulur, küp küp doğranır.Et kuşbaşı doğranır. Lezzetini ayarlamak için nar suyu kullanılacaksa, narlar tanelerine ayrılır, süzgeçten geçirilip suyu çıkarılır. (Koruk suyu için de aynı işlem yapılır.) Domatesler yıkanır, süzgeçte ezilip suyu kullanılmak üzere bir kaba alınır. (Yemeğe su yerine domates suyu konulacaktır.) Kuşbaşı et, ilikli kemikler, nohut, domates suyu ve salça ilavesiyle tencerede pişirilir. Daha sonra kaynayan yemeğin içine su kabaklarını ve lezzetini ayarlamak için nar suyu ya da koruk suyu, şeker ve tuz katılır. Kısık ateşte pişirilir. Kabaklar yumuşayarak pişme kıvamına gelince servis yapılır.
Sunumu:
Pilav/aya köftesi/iri yuvalak (yuvalah) eşliğinde taze isotla (biber) birlikte sunulur.
Yöre ile özdeşleşen, uzun yıllardır bilinen ve yörenin kültürel birikimi ile günümüze ulaşan özel bir üründür ve üretimi ustalık gerektirmektedir. Kullanılacak et, Urfa yöresinde yetişen İvesi ırkı koyun eti olmalıdır.
Kaynak: Şanlıurfa İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü