Antalya’nın tarihi kent merkezi olan Kaleiçi’nde yer alan Yivli Minare, Anadolu Selçuklu Hükümdarı I. Alaaddin Keykubat zamanında (1220-1237) inşa edilmiştir. Etrafında zamanla bir külliye şekillenmiş olup külliyenin ana yapısını Yivli Minare, Yivli Minare Camii veya Alâeddin Camii olarak da bilinen ulucami oluşturmaktadır.

 

 

Antalya’nın sembolü olan Yivli Minare, zeminden yukarı doğru; kaide, pabuç, tambur, gövde, şerefe, petek ve külah bölümlerinden oluşmaktadır. Blok kesme taşlar üzerine tuğladan inşa edilmiş olup üstte, köşelerden pahlanarak yükseltilmiş sekizgen bir kasnağa dönüşmektedir. Bu sekizgen kasnak, taş ve tuğla dizileriyle oluşturulan pano şeklinde tasarlanmış nişlere bölünmüştür. Batı cephesindeki nişlerde inşa kitabesi yer alır. Kuzey cephesindeki küçük bir kapıdan, doksan basamaklı bir merdivenle minareye çıkılmaktadır. Minarenin yüksekliği otuz metre kadardır.

 

Yapıldığı dönemde tasarımıyla Anadolu Türk mimarisinde yeni bir biçimin denendiği minare; yivli formuyla yani “yarım daire profilli çıkıntılar yapan örgü düzeni” ile oldukça dikkat çekicidir. Kırmızı tuğla örgülü dilimli gövdesi, çini mozaik süslemeleri, kufi yazıları, mukarnaslı şerefesi ve sağır nişleri ile yapısal olduğu kadar sanatsal değeri ile de önem taşımaktadır.  Bunların yanında caminin, altı kubbeli ibadet mekânı ile Anadolu’daki çok kubbeli cami tipinin günümüze ulaşan en eski örneği olduğu kabul edilmektedir. Bu özellikleri ile dünya mirası olarak önerilmekte olan Yivli Minare Camii, 2016 yılından bu yana UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesinde yer almaktadır.

 

Yivli Minare Külliyesi’nin diğer yapıları Atabey Armağan Medresesi, Ulucami Medresesi, Mevlevihane, Yivli Minare Hamamı, Nigâr Hatun Türbesi ve Zincir Kıran Mehmet Bey Türbesi’dir.

 

 

Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü web sitesi. Dünya Mirası Geçici Listesi, “Yivli Minare Camii (Antalya) [2016].”

 

Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi web sitesi. “Yivli Minare Külliyesi.”

 

Avcı, Ülkü. (2016). “Antalya Kaleiçi’nde Bir Simge Yapı: Yivli Minare.” Art-E Sanat Dergisi, 8(15), 52-78.