Sakarya
ilinin yer aldığı coğrafi bölge, en eski çağlardan beri çeşitli kavimlerin
gelip geçtiği göç yolları üzerinde bulunmaktadır. Yörenin tarih öncesi dönemi
hakkında kesin bir bilgi mevcut değildir. Bugüne kadar birkaç kurtarma kazısı
ve yüzey araştırması dışında dikkat çekici arkeolojik araştırma yapılmamıştır.
Ancak, Kaynarca İlçesinde bulunan çakmak taşı yongalar ile Kocaali ilçesinden
ele geçen taş el baltası, elle şekillendirilmiş pişmiş toprak maşrapa bölgede
Neolitik ve Kalkolitik dönem insanının yaşadığına işaret etmektedir.
Anadolu’da ilk siyasi birliği kuran Hititlerin
sınırlarını Sakarya topraklarını da içine alacak şekilde genişletmiş oldukları
antik kaynaklarca ifade edilmesine rağmen bu döneme ait buluntu veya kalıntı
mevcut değildir. MÖ 1200 yıllarında Hint-Avrupa asıllı Deniz Kavimleri denen
topluluklar, Hitit egemenliğine son vermişlerdir. Daha sonra Frigler Sakarya
Irmağı ile Büyük Menderes’e kadar olan bölgeye sahip olarak hakimiyet
alanlarını doğuda Kapadokya’ya
kadar
genişlettiler.
Sakarya ili, klasik
dönemlerde
Bitinya (Bithynia) olarak
bilinen bölgenin içinde yer almaktadır. Bu ad bölgede yerleşmiş ve daha sonra
aynı adı taşıyan Bitinlerden gelmektedir. Bitinya (Bithynia) Bölgesi İstanbul’un
Anadolu yakasından başlayarak doğuda Parthenius (Bartın) yakınlarına kadar
uzanmaktaydı. Doğusundaki Paflagonya (Paphlagonia) dan Filyos Çayı (Billaeus) ile
ayrılmaktaydı. Kuzeyde Karadeniz’e (Pontus Euxinus) açılan bölge güneyde Dağlık
Frigya (Phrygya Epictetus) ve Galatia ile batı ve güneybatısında Mysia ile
komşuydu. Bitinya (Bithynia), İstanbul’un Anadolu yakası ile, Kocaeli, Yalova,
Sakarya, Bilecik, Düzce, Bolu, Bartın, Zonguldak ve Bursa illerinin önemli bir
bölümünü içine almaktaydı.
Adını mitolojide
Frig Kökenli bir ırmak tanrısı olan Saggarios’dan
de adını vermiştir.
Kaynak: Sakarya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü